Het tangolied in muziek, tekst en dans
Mei 2014. Het jubileum van Milonga Lugo in München wordt gevierd met een optreden van het Argentijnse Sexteto Milonguero. In deze opname spelen ze de wals Dichas que viví. Sexteto Milonguero wordt geleid door zanger Javier Di Ciriaco en is een echte festivalband die al zeventien jaar bestaat. Voor een uitvoerige geschiedenis van dit sextet, zie; https://you-tango.com/en/15-years-of-tango-dancing-with-the-sexteto-milonguero-a-look-back/
Niebla del Rianchuelo is een beroemde tango uit 1937 van tekstdichter Enrique Cadícamo en componist Juan Carlos Cobián (samen ook bekend van bijvoorbeeld de tango Nostalgias). In deze video uit 2018 wordt dit nummer uitgevoerd in het ritme van de Venezuelaanse new wave, de onde nuevo door de gebroeders Colina. De stem is van Israël Colina, de gitaar van Gustavo Colina.
Deze opname komt uit de film El derecho a la felicidad (“Het recht op de vrijheid”) van regisseur Carlos Rinaldi uit 1968. De film gaat over drie dochters uit een volwassen huwelijk en hun problemen met hun respectievelijke vriendjes. In deze scene interpreteert een nog jonge Roberto “El Polaco” Goyeneche de tango “Garúa” van Troilo en Cadícamo. In de beelden zien we verder Ernesto Baffa op bandoneón. Niet zichtbaar, maar wel aanwezig in de muzikale begeleiding van El Polaco zijn gitarist Ubaldo De Lío en contrabassist Omar Murtagh.
Juli 2014, het 19e Festival de Tango Argentin, Prayssac, France. Het Roulotte Tango-orkest van Julien Blondel (met hoedje achter de piano) speelt de Milonga del ochenta y tres. Energiek en enhousiast gespeeld. De bandoneonista van het orkest verzorgt de zang. Het orkest (een collectief) heeft een indrukwekkende speellijst, zie: https://www.roulottetango.com
Maart 2017. Zangeres Ximena Gimenez en gitarist Christian Fresno vormen het Siete Cuerdas duo. In deze video spelen ze de tango Maquillaje. Dit nummer komt van hun CD Anónima, te vinden op Spotify. Ximena Gimenez is wellicht bekender als zanger van het Orquesta Romantica Milonguera, maar ook hier zingt ze prachtig.
Juli 2015, Espacio Cultural Del Sur, Barracas, Buenos Aires, Argentinië. Het Orquesta Tipica Canyengue speelt de prachtig dramatische tango “Corazón no le hagas caso” van Portier en Bahr. De zanger is Martin Ibarguren. Het OT Canyengue treedt regelmatig op, zit op Facebook en heeft twee opnames op Bandcamp.
Oktober 2014, we zijn bij Lo de Mingo in Bar Miranda in de Monte Castro-barrio van Buenos Aires. De maestros Oscar Barrios (bandoneon) en Carlos Soria (gitaar, ooit nog begeleider van Nelly Omar) spelen heel soepeltjes een instrumentale versie van de vals Un placer, met een paar geweldige variaciones aan het eind. De aanleiding is een bijeenkomst van tangoliefhebbers op leeftijd: Los Amigos del Galpón de Mingo. Lo de Mingo betekent “de plek van Mingo” en El galpón de mingo zoiets als “De hut van Mingo”. Wie die Mingo was, is mij niet duidelijk, mogelijk is het de bandoneonista Domingo Disanzo. Of gaat het om de danser Mingo Pugliese? Waarschijnlijk om de eerste, zie de poster achter de muzikanten.
Deze wals is een vals criolla, ofwel een Latijns-Amerikaanse wals, dit ter onderscheid van de Europese wals, waaronder de (langzame) Engelse wals en de (snelle) Weense wals. De Amerikaanse Boston-wals is weer langzaam. De wals is oorspronkelijk van Duitse afkomst (Tirol). Rond 1800 verscheen de wals op de Europese dansvloeren en werd meteen een hit — en zelfs verboden, omdat ze te opwindend was. Kenmerk van de Europese wals is de begeleidingsfiguur met een zwaardere eerste tel (puls), meestal een basnoot, gevolgd door twee lichtere tellen. De Latijns-Amerikaanse wals is opvallend rijk aan syncopen, zowel in de melodie als de ritmische begeleiding. Het basisritme wordt hier bepaald door de hemiool, een accentverschuiving dat ontstaat wanneer in een driedelig metrum een tweedelig ritme wordt ingebracht. Bekende valses criollas zijn, behalve deze Un placer; Desde el alma, Palomita blanca, Yo ne se que me han hecho tus ojos, Flor de lino, Caseron de tejas, Bajo un cielo de estrellas, El viejo vals, Tu pálida voz, Gota de lluvia, Romance de barrio en de Peruaanse wals Que nadie sepa mi sufrir. Van Carlos Gardel is de wals Rosas de otono. Bron: https://www.todotango.com/english/history/chronicle/268/The-vals-criollo/
Maart 2021, het Orchesta Típica El Arrastre heeft een aantal live sessies in Libreria Faber, een boekhandel die zich bevindt in het stadje Rafaela, provincie Santa Fe, Argentinië. In bijgaande video spelen ze de tango A quien le puede importar, waarvoor zanger Julián Rivero uitgenodigd is als special guest. Het orkest El Arrastre bestaat sinds 2005 en komt uit hetzelfde Rafaela, een stadje een dikke 500 kilometer ten noordwesten van Buenos Aires.
September 2022, Estudios Ion, Buenos Aires. Het Modesta Orquesta Típica speelt de prachtige, gedragen tango El adiós van Huergo en Clemente. Allemaal jonge mensen in dit orkest. De zanger is Leandro “Pipa” Castro. Het orkest zit op Facebook en heeft op Spotify een EP uit 2022 en een single uit 2019.
December 2020, het Hyperion Esemble speelt Milonga querida. De locatie is een Russisch dansfestival. Het Hyperion Ensemble is een professioneel tango-orkest met Italië als uitvalsbasis. Het ensemble werd in 1992 opgericht als een ensemble voor hedendaagse muziek. Vanaf het allereerste begin was het geïnteresseerd in het Piazzolla-repertoire en in de tango in het algemeen. Hyperion heeft tijdens zijn 30-jarige bestaan deelgenomen aan vele shows, festivals en theaters in heel Europa, Azië en Amerika en biedt een breed repertoire, variërend van hedendaagse tot traditionele tango. De speellijst op hun website vermeldt voor 2022 meer dan veertig optredens. In het voorjaar van 2023 zijn ze op tour geweest in Argentinië. Zie: http://www.ensemblehyperion.it/
Deze uitvoering van de tango Viejo smoking (“Oude smoking”) dateert van juni 2019. Het is een onderdeel van een project van Argentijnse gitarist Maxi Kelly, waarin hij meerdere tango’s opneemt. De stem is van Bruno Puricelli. Maxi Kelly zelf bespeelt de gitaar en de guitarrón, een grotere gitaar met bassnaren, wordt, buiten beeld, bespeeld door Victor Piseta. Maxi Kelly heeft een Youtube-kanaal: https://www.youtube.com/@maxikelly9535
Augustus 2016, Midsummer Night Swing in het Lincoln Center, New York. New York’s eigen tango-orkest, het Astoria Tango Orchestra, speelt de tango Corrientes y Esmeralda. Strak gespeeld door de elf orkestleden en amusant gezongen/geacteerd door zanger-acteur Héctor Pablo Pereyra. De thuisbasis van het orkest is de Astoria Tango Club, opgericht door de dezelfde Héctor Pablo Pereyra en danseres Mariana Fresno. Bron: https://queenslatino.com/debut-astoria-tango-orchestra/
Deze video is een fragment uit de film “Tango” van Carlos Saura uit 1998. In deze scene zingen Viviana Vigil en Hector Pilatti de tangowals Flores del alma. Zij worden op piano begeleid door Lalo Schifrin, tevens de componist van alle muziek in deze film. De plot: de regisseur Mario Suárez wil een film maken over de tango. Hij wordt verliefd op Elena Flores, de vriendin van een van zijn investeerders. Wanneer Mario verwijzingen in de film wil verwerken naar de Vuile Oorlog, beginnen zijn geldschieters hem te saboteren. Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Tango_(1998)
We schrijven 2015. Versterkt door de zanger Diego Dimartino speelt La Hoguera Tango een prachtig nummer van Troilo en Contursi: “Mi Tango Triste”. La Hoguera (“Vreugdevuur”) is een sextet gewijd aan de tango van de 21e eeuw. In 2016 bracht het een eerste album uit (“La Hoguera”) met Alejandro Guyot, Hernán Fernández en Diego Dimartino. Dit album werd gepresenteerd tijdens de eerste Europese tournee (2017) met meer dan twintig concerten in acht landen. In 2019 kwam er een tweede Europese tournee, waarbij La Hoguera concerten gaf in Denemarken, Italië, Zwitserland, Oostenrijk, Duitsland, Nederland, Tsjechië en Hongarije. In 2021, tijdens de pandemie, werd het tweede album “Macumba” opgenomen, dat volledig bestaat uit eigen composities en actuele tango’s. Het sextet staat met de twee albums op Spotify. Bron: lahogueratango.com.ar (link is dood)
Oktober 2021 in Estudio Madreselva, Santiago de Chile. De band La Otra Esquina (“Het andere hoekje’) speelt de prachtige tango Verdemar van Carlos Di Sarli en José María Contursi. Stem: Daniela Guzmán, Viool: Marlly Palacios, contrabas: Josué Garay, gitaar: Francisco Rojas. De band zit op Facebook en Instagram.
Mei 2021, Estudios Doctor F., Buenos Aires. De Afro-Braziliaanse zangeres Shirlene Oliveira zingt La vida es una milonga, een milonga uit 1941 van Sciammarella en Montoni. De begeleiding is in handen van de broers Jean en Gaspar Pouyé, respectievelijk op gitaar en bandoneon (geroemd in de commentaren op Youtube).