Je hebt me geleerd lief te hebben en ik heb het geweten. Van de liefde te hebben geleerd, maakt me gek.
Wat een liefdesdrama, dit lied. De tekst is uit 1928. Ik heb de indruk dat de teksten uit die tijd, het interbellum tussen de twee wereldoorlogen, nóg zwaarder op de hand zijn dan de tangoteksten van de jaren 40. Vanaf de jaren 50 worden de teksten veel zoeter. In dit lied is de tekstzanger door zijn geliefde verlaten en vergeten. Híj, op zijn beurt, kan haar juist níet vergeten. Hij staat voor haar deur. Hij hoort gelach en hoort haar een ander dezelfde leugens vertellen die zij hem ooit vertelde. Ondanks alles houdt hij van haar. Haar stem is voor hem een liefdes-aalmoes die hij, de bedelaar, oppakt met heel zijn hart. Arme man, getormenteerde ziel (alma en pena betekent gepijnigde, dolende ziel).
Alma en pena
Aún el tiempo no logró
llevar su recuerdo,
borrar las ternuras
que guardan escritas
sus cartas marchitas
que tantas lecturas
con llanto desteñí…
¡Ella sí que me olvidó!…
Y hoy frente a su puerta
la oigo contenta,
percibo sus risas
y escucho que a otro
le dice las mismas
mentiras que a mí…
Alma… que en pena vas errando,
acércate a su puerta
suplícale llorando:
Oye… perdona si te pido
mendrugos del olvido
que alegre te hace ser…
¡Tú me enseñaste a querer y he sabido!
Y haberlo aprendido
de amores me mata…
Y yo que voy aprendiendo hasta a odiarte,
tan sólo a olvidarte
no puedo aprender.
Esa voz que vuelvo a oír,
un día fue mía,
y hoy de ella es apenas
el eco el que alumbra
mi pobre alma en pena,
que cae moribunda
al pie de su balcón…
Esa voz que maldecí,
hoy oigo que a otro
promete la gloria,
y cierro los ojos,
y es una limosna
de amor, que recojo
con mi corazón.
Alma en pena (Getormenteerde ziel)
Zelfs de tijd hielp niet
de herinnering aan jou te verwerken,
de tederheden te wissen
die geschreven bewaard bleven
op verbleekte brieven
die door zo vele keren lezen
door tranen vervaagden…
Ze vergat me!…
En vandaag voor haar deur staand
hoor ik haar blijheid.
Ik verneem hun gelach
en ik hoor hoe zij aan een ander
dezelfde leugens vertelt
als aan mij…
Ziel… gepijnigd dwaal je rond,
kom aan haar deur
smeek haar huilend:
Hé… sorry als ik je om restjes
vergetelheid vraag,
daar word je vast niet blij van…
Je hebt me geleerd lief te hebben en ik heb het geweten! Van de liefde te hebben geleerd,
dat maakt me waanzinnig…
Ik ben aan het leren je te haten
enkel om je te kunnen vergeten,
maar dat te leren lukt me niet.
Die stem die ik opnieuw hoor,
ooit was die van mij,
en nu is haar stem gewoon
een echo die mijn arme,
gepijnigde ziel verlicht.
Mijn ziel valt stervend neer
aan de voet van haar balkon…
Die stem die ik vervloekte
die hoor ik vandaag iemand anders
de glorie beloven,
en ik sluit mijn ogen,
het is een liefdesaalmoes
die ik oppak
met heel mijn hart.
Toelichting op de vertaling
Over het “Que alegre te hace ser” in het refrein (midden in het middelste couplet) heb ik flink mijn hoofd gebroken en dat doe ik nóg. Letterlijk is het volgens mij: “Dat jou blij maakt” of “Hoe blij wordt je daarvan?”. In de huidige vertaling is het een cynisch tussenzinnetje geworden. Met dank aan DJ Marisposita.
Bronnen
https://www.letras.mus.br/carlos-gardel/alma-en-pena/
