Verweer je als je lef hebt, want een waardige man moet voorbereid zijn.
Mandria is de titel van een up-tempo tango, bekend door de uitvoering van het orkest van Juan D’Arienzo. In tangosalons is het een van de smaakmakers. Mandria is een bijvoeglijk naamwoord en betekent “waardeloos”. Dat waardeloos slaat op de tegenstrever van de ik-persoon in de tekst. Deze wil een messengevecht aangaan met een man die hem bedrogen heeft, die iets uitgehaald heeft met zijn vrouw. Er volgt een gevecht. De snoodaard loopt een steek op en daarmee is de eer van onze hoofdpersoon gered. “Ga met haar mee, lafaard!”, zegt hij, “Zeg haar dat het laat is, maar ik heb me gewroken.”
Mandria
Tome mi poncho—¡no se aflija!
Si hasta el cuchillo se lo presto,
cite, que en la cancha que usté elija
he de dir y en fija
no pondré mal gesto.
Yo con el cabo é mi rebenque
tengo é sobra pá cobrarme…
nunca he sido un maula, ¡se lo juro!
y en ningún apuro
me sabré achicar.
Por la mujer,
creamé, no lo busqué…
Es la acción
que le viché
al varón
que en mi rancho cobijé…
Es su maldad
la que hoy me hace sufrir:
Pa’ matar
o pa’ morir
vine a pelear
y el hombre ha de cumplir.
Pa’ los sotretas de su laya
tengo güen brazo y estoy listo…
Tome… Abaraje si es de agaya,
que el varón que taya
debe estar previsto.
Esta es mi marca y me ha sujeto—
¿Pa’ qué pelear a un hombre mandria?
¡váyase con ella, la cobarde!
Dígale que es tarde,
pero me cobré.
Mandria (Waardeloos)
Neem mijn poncho, wees niet ongerust!
Sterker nog, ik leen je zelfs mijn mes,
zeg me de plek van je keuze waar ik te gaan heb, wis en waarachtig,
ik zal geen slecht figuur slaan.
Met de knop van mijn rijzweep heb ik meer dan genoeg om me betaald te zetten…
Ik ben nooit een lafaard geweest, dat zweer ik!
en door geen gevaar
laat ik mij schrik aanjagen.
Het is niet vanwege de vrouw,
geloof me, dat ik hem zoek…
Het is de euveldaad
die ik hem, de man
die ik op mijn ranch onderdak bood,
verwijt…
Het is haar wandaad
die mij vandaag doet lijden:
Ik kwam om te vechten,
om te moorden
of om te sterven
en een man moet hieraan voldoen.
Voor losers van zijn soort
heb ik een goede arm en ik ben er klaar voor…
Pak aan… Verweer je als je lef hebt,
want een waardige man
moet voorbereid zijn.
Hier heb je mijn messteek en ik ga tot hier…
Waarom zo’n waardeloos type verder bevechten?
Vertrek met haar, de halfhartige!
Zeg haar dat het laat is,
maar ik heb me gewroken.
Vertaalkwesties
Dit is geen makkelijke tango om te vertalen. De vertaling van de Tango Decoder-website (zie de bron hieronder) biedt aardige tekst en uitleg, maar bevredigt mij niet helemaal. Met name weet ik niet wat de é’s in het tweede couplet betekenen. Dat moet een afgebroken woord zijn, net als pa’ para betekent. En wat is el cabo? De knop van een rijzweep? Wie het weet, mag het zeggen.
Bronnen
https://tangodecoder.wordpress.com/2016/08/09/mandria-english-version-draft/
https://poesiadegotan.com/2009/09/03/mandria-1926/
https://www.whattangomeans.com/2021/11/mandria.html
Joep à Campo, Tango, lied van Buenos Aires, Artscape | Artevista, 2013
Ja, ik denk het te weten! El cabo = het einde van de rijzweep.