Een bullebak met een “wat kan mij het schelen”-gebaar, hooghartig en ruziezoekend.
Raadselachtige tekst van deze milonga, getiteld Que tiempo aquel de ayer. In het Nederlands: “Wat een tijd was dat, vroeger”. De tekst is dubbelzinnig. Enerzijds wordt de lof gezongen over vroeger en wordt de vooruitgang beklaagd. Anderzijds gaat het “vroeger” over een macho-type uit de achterbuurten van Buenos Aires, over een hooghartige en ruziezoekende bullebak die het vooral van zijn kleding moest hebben. De clou van dit alles: geen idee! Misschien mis ik nog coupletten die de context verder kunnen verduidelijken?
De tekst van deze tango is van Celedonio Flores, El Nego Cele. Het merendeel van zijn teksten schreef hij in de jaren twintig/begin jaren dertig van de vorige eeuw. Zijn teksten gaan veelal over het harde leven van vroeger en zijn doorspekt met Lunfardo, het slang van Buenos Aires. Beroemde teksten van hem zijn onder andere Corrientes y Esmeralda, El bulin de la calle Ayacucho, Mano a mano en Viejo smoking. Bron: https://www.todotango.com/english/artists/biography/65/Celedonio-Flores/
Que tiempo aquel de ayer
Un “taco” va con sombrero
Requintao de ala corta,
Un gesto de “qué me importa”
Sobrador y pendenciero.
Pantalón “a la francesa”
A cuadritos de fragacha,
Que iba pidiéndole cancha
Al barro del arrabal.
Qué tiempo aquel que no podremos ver más
Que si se fue, no volverá,
Qué tiempo aquel de nuestra vieja ciudad
El del matón del arrabal,
Que la biaba del progreso,
Igual que a cinco de queso
Me lo han dejado,
Y hoy se pierde lentamente,
Como el sol en el poniente
Triste y derrotao.
Wat een tijd was dat, vroeger
Een enkellaars passend
bij zijn hoed met smalle rand,
een “wat kan mij het schelen”-gebaar,
hooghartig en ruziezoekend.
Broek “a la francais”,
een pofbroek met grote ruiten,
die zijn mogelijkheden ging onderzoeken
in de modder van de sloppenwijk.
Wat een tijd die we nooit terug zullen zien,
die echt weg is, die nooit meer terugkomt,
wat een tijd, die van onze oude stad
die van de bullebak van de sloppenwijk,
wat een straf van de vooruitgang,
die me in redeloze verbazing
heeft achtergelaten,
en vandaag gaat die tijd langzaam verloren,
zoals de zon die in het westen ondergaat,
verdrietig en verslagen.
Vertaalkwesties
Van deze tekst heb ik helaas geen enkele Engelse vertaling kunnen vinden die mij een beetje op weg helpt. Gelukkig heb ik uitgebreid gebruik kunnen maken van de Diccionario Lunfardo van de Todotango-website:
Taco (Lunfardo): de hiel van een laars of een korte enkellaars;
Pantalón a la francesa (Lunfardo): herenkledingstuk met zeer wijde pijpen bij de knieën en smal bij de wreef, gedragen eind negentiende eeuw. Een soort pofbroek dus;
Fragacha: een uitdrukking die ik verder nergens heb terug kunnen vinden, geen idee dus. Misschien grote ruiten (gokje)?
Cancha (Lunfardo): veld of ruimte, maar in deze context toch net niet passend, dus ik heb er maar een beetje een slag naar geslagen;
Matón (Lunfardo): een hardhandig lid van de maffia, een bullebak;
Biaba (Lunfardo): verwonding, afranseling, straf, mishandeling met slagen, vuistslag, klap, verlies in spel, ingehaald worden;
Cinco de queso: een Mexicaans gerecht (een pittige saus), maar in het Lunfardo betekent dejar chato como cinco de queso zoiets als “iemand met stomheid slaan”, “iemand overtuigen van zijn ongelijk”.
Bronnen
https://www.el-recodo.com/music?id=3081
