Nostalgie naar de dingen die voorbij zijn, zandkorrels meegevoerd door het leven, verdriet om de buurten die veranderd zijn en bitterheid om de droom die vervloog.
Prachtig lied, dit Sur (“Zuid”), een melancholische tango over oude buurten en een vervlogen liefde. Het “Zuid” uit de titel verwijst niet naar het zuiden van Argentinië, naar Patagonië, maar naar het zuidelijke gedeelte van de stad Buenos Aires. Het lied bezingt het kruispunt van de avenidas San Juan en Boedo, ten zuiden daarvan de wijk Pompeya, en nog zuidelijker, de inundaties van de Riachuelo (rio Matanza). In het lied figureert een dijk, het licht uit een winkelruit, de smidse op de hoek, modder en steppe. En een jeugdliefde, een bruidskapsel, een gestolen kus, vreedzame wandelingen onder de sterrenhemel. Maar het heeft niet zo mogen zijn. De liefde vervloog en de oude buurten zijn veranderd, die zijn niet meer zoals ze waren…
Troilo’s samenwerking met Manzi in de jaren veertig leverde verschillende hits op, waaronder Barrio de tango en de wals Romance de Barrio, maar geen enkele bereikte de universele erkenning van Sur (Zuid), misschien wel Argentinië’s meest geliefde tango ooit. De Argentijnse auteur Ernesto Sabato zei dat hij alles wat hij heeft geschreven zou weggeven voor het voorrecht om de auteur van Sur te zijn. Het kruispunt van avenidas San Juan en Boedo is door deze tango beroemd geworden. In 1995 verklaarde het Argentijnse Congres de bar op die plek tot een locatie van historisch belang. De buitenkant van het gebouw is zodoende behouden gebleven. In 2000 werd de bar omgedoopt tot “Homero Manzi”. De tekst van de tango roept de jonge jaren op van Homero Manzi die eerst bij zijn ouders in de buurt van San Juan en Boedo woonde en later leerling was op een school in de buurt van Pompeya. Met zijn verzen verbindt Manzi de twee buurten in een romantisch tijdsbeeld dat deel uitmaakt van zijn herinneringen. Bron: https://letrasdetango.wordpress.com/2010/05/25/219/
Homero Manzi (1907-1951) kwam zelf niet uit Buenos Aires. Hij werd geboren in Añatuya, in de provincie Santiago del Estero. Zijn dichterlijke geest kwam enkele jaren later tot leven in de wijk Pompeya van Buenos Aires. Hij begon als leraar aan een middelbare school, maar hij gaf dat beroep op voor de poëzie, zoals hij later zijn rechtenstudie zou opgeven toen hij van de universiteit werd gestuurd omdat hij tot de rebellen behoorde van de “studenten in espadrilles” die in 1930 door de Florida-straat paradeerden om zich te onderscheiden van het andere “type schoeisel” die het land regeerde. Eind 1947 legden Homero Manzi en Aníbal Troilo de laatste hand aan de tango Sur. Volgens García Giménez vermoedde Manzi toen al dat hij dodelijk ziek was en ook zijn vrienden vreesden het ergste. Ondanks zijn gekwelde gemoedstoestand schreef hij Sur, verlangend naar zijn weelderige jeugd in de door hem geadopteerde buurt. Bron: https://www.eltango.com.ar/letras/sur-en-ingles/
Sur
San Juan y Boedo antigua y todo el cielo,
Pompeya y, mas alla, la inundacion,
tu melena de novia en el recuerdo,
y tu nombre flotando en el adios…
La esquina del herrero barro y pampa,
tu casa, tu vereda y el zanjon
y un perfume de yuyos y de alfalfa
que me llena de nuevo el corazon.
Sur… paredon y despues…
Sur… una luz de almacen…
Ya nunca me veras como me vieras,
recostado en la vidriera
y esperandote,
ya nunca alumbrare con las estrellas
nuestra marcha sin querellas
por las noches de Pompeya.
Las calles y las lunas suburbanas
y mi amor en tu ventana
todo ha muerto, ya lo se.
San Juan y Boedo antigua, cielo perdido,
Pompeya y, al llegar al terraplen,
tus veinte años temblando de cariño
bajo el beso que entonces te robe.
Nostalgia de las cosas que han pasado,
arena que la vida se llevo,
pesadumbte del barrio que ha cambiado
y amargura del sueño que murio.
Sur (Zuid)
Oude kruising van San Juan en Boedo en de wijde hemel, Pompeya, en verderop het ondergelopen land, in mijn herinnering je lange haren, je naam rondzwevend in ons afscheid… De straathoek met de smidse, modder en gras,
je huis, je stoep en de sloot
en de geur van kruiden en klaver
die opnieuw mijn hart vervult.
Zuid… een aarden wal en dan…
Zuid… het licht van een winkel…
Nooit meer zul je me zien zoals je me zag,
leunend tegen de winkelruit,
wachtend op jou.
Nooit meer zullen onze vreedzame wandelingen door de nachten van Pompeya
bijgelicht worden door de sterren.
De straten en het voorstedelijke maanlicht
en mijn liefde aan je raam,
alles is dood, ik weet het.
Het oude San Juan en Boedo, verloren hemel, Pompeya en, bij het bereiken van de dijk,
je twintig jaren bevend van tederheid
onder de kus die ik toen stal.
Heimwee naar de dingen die voorbij zijn,
zandkorrels door het leven meegevoerd,
verdriet om de buurten die veranderd zijn
en bitterheid om de droom die vervloog.
Bronnen
https://letrasdetango.wordpress.com/2010/05/25/219/
https://www.tanguito.co.uk/tango-culture/tango-lyrics/tango-lyrics-sur/
https://www.eltango.com.ar/letras/sur-en-ingles/
www.planet-tango.com/lyrics/sur.htm [link is dood]
https://thesleepmeister.typepad.com/tango_decoder/2014/02/sur-southern-scribes-swan-song-.html
Joep à Campo, Tango, lied van Buenos Aires, Artscape | Artevista, 2013
Naamloze kopie van een vertaling gekregen van Joyce Weskin, ca. 1998
