Het is donker op de dansvloer en onbedoeld vormen zich schaduwen, die Griseta oproepen, Malena, Maria Esther.
Een tango binnen de tango, dat is deze Tal vez será mi alcohol. In de tekst bevinden we ons in een donkere tangosalon. De schaduwen roepen vrouwspersonen uit andere tango’s op, onder andere Griseta en Malena. Er speelt droevige tangomuziek: een bandeneon, een hartverscheurende viool, een snikkende stem. De tekstdichter, gevoelig als hij is voor al deze indrukken, herinnert zich daardoor, of misschien wel door de alcohol, de stem van een geliefde. Zij is niet meer, ze was opeens vertrokken, maar de tekstdichter kan niet anders dan aan haar denken, vooral als de sombere schaduwen van de tango haar oproepen. Prachtig hoe de sfeer van een tangosalon en de treurige muziek verbonden wordt met een herinnering én de verwarring van de hoofdpersoon. Want was het nu de muziek of de alcohol, dat hij haar stem hoorde? Deze tekst uit 1943 verwijst naar andere bekende tango’s: Griseta uit 1924, Malena uit 1942 en de wals Maria Esther (1943 of eerder).
Deze tango van Demare en Manzi stamt uit het voorjaar van 1943. Het nummer werd meteen, 6 mei 1943, opgenomen door het orkest van Lucio Demare met de stem van Raúl Berón. Een kleine maand later, 4 juni 1943, kwam de rechts-militaire regering van Pablo Ramirez aan de macht, waarvan Juan Perón onderminister was en in 1945 de gekozen president werd. Met de rechts-militaire dictatuur kwam ook de censuur, en die censuur keurde af: Lunfardo (het slang van Buenos Aires), alcoholgebruik en dronkenschap en “alles wat als negatief voor de taal of het land kon worden opgevat”. De tango Tal vez será mi alcohol was meteen de klos. De titel werd Tal vez sera tu voz (naar een regel uit het lied), de verwijzingen naar alcohol in de tekst werden aangepast, de fueye (blaasbalg oftewel bandoneon) werd een piano. Nog datzelfde jaar, 13 september 1943, werd de gecensureerde versie nogmaals opgenomen door Demare/Berón. Dat is de versie die in de salon het meest gedraaid wordt. Ook de uitvoering van Troilo/Marino uit datzelfde jaar is de gecensureerde versie.
Tal vez será mi alcolhol
Suena el fueye, la luz está sobrando.
Se hace noche en la pista y sin querer
las sombras se arrinconan, evocando
a Griseta, a Malena, a Maria Ester.
Las sombras que a la pista trajo el tango
me obligan a evocarla a mi también.
Bailemos que me duele estar soñando
con el brillo de su traje de satén.
¿Quién pena en el violín?
¿Qué voz sentimental
cansada de sufrir
se ha puesto a sollozar así?
Tal vez será tu voz,
aquella que una vez
de pronto se apagó.
¡Tal vez será mi alcohol, tal vez!
Su voz no puede ser,
su voz ya se durmió.
¡Tendrán que ser nomás
fantasmas de mi alcohol!
Como vos era pálida y lejana.
Negro el pelo, los ojos verde gris.
Y era también su boca entre la luz del alba
una triste flor de carmín.
Un día no llegó, quede esperando
y luego me contaron su final.
Por eso con la sombra de los tangos
la recuerdo vanamente más y más!
Misschien is het de alcohol
De bandoneon speelt, de lichten stralen.
Men brengt de nacht door op de dansvloer en onbedoeld vormen zich schaduwen
die Griseta oproepen, Malena, Maria Esther.
De schaduwen die de tango naar de dansvloer bracht, dwingen mij om haar op te roepen. Laten we dansen omdat het pijn doet te dromen van de glans van haar satijnen jurk.
Luister, wiens verdriet is dat op de viool?
Wat een een sentimentele stem.
Begon die, moe van het lijden,
daarom zo te snikken?
Misschien is het jouw stem,
die ene die ooit
plotseling uitdoofde.
Misschien is het de alcohol, misschien!
Haar stem kan het niet zijn
haar stem is reeds verstomd.
Het zullen gewoon de geesten
van de alcohol zijn!
Net als jij was zij bleek en afstandelijk.
Zwart haar, grijsgroene ogen.
Ook haar mond, in het licht van de ochtendstond, was een droeve, karmozijnrode bloem.
Op een dag kwam zij niet, ik wachtte en toen vertelden ze me van haar einde.
En daardoor, door de schaduwen van de tango’s, herinner ik me haar tevergeefs meer en meer!
Censuur
De onderstreeepte tekstgedeelten werden onder de censuur aangepast. El fueye is Lunfardo, slang, voor een bandoneon en werd Un piano. Tal vez será mi alcohol werd Tal vez será su voz en de fantasmas de mi alcohol werden fantasmas de mi propio corazón. Al met al kleine aanpassingen, maar de kwalijke alcohol werd vervangen door een stem en door de eigen inbeelding.
Bronnen
http://www.tangobythesea.com/2014/11/tal-vez-sera-mi-alcohol-perhaps-it-will.html
http://tangodc.com/lyrics/2021/6/23/tal-vez-ser-mi-alcohol
