Een straatlantaarn… een poort… —net als in een tango— en samen hand in hand verloren onder een zomerse hemel die niet meer is…
Yuyo een woord uit het Quechua, een Zuid-Amerikaanse inheemse taal, onder andere ooit gesproken door de Inca’s. De term wordt gebruikt om wilde planten of onkruid aan te duiden. Yuyo verde betekent dus “Groen onkruid”. De tekst van deze tango is een impressionistische schets van een verloren liefde. Het groene onkruid uit de titel komt in de tekst terug als het onkruid op de plek “waar de steeg ophield”. De tekst schetst een een poort, een straatlantaarn, een zomerse hemel die geweest is, voorbij. Twee jonge mensen lopen verloren hand in hand onder die zomerse hemel. Er zijn afscheidstranen. Er is verdriet en een geliefde die zich bevindt in “het land van waaruit geen terugkeer mogelijk is, zelfs niet met het groene kruid van de vergeving”. Kortom: weemoedig en nostalgisch liefdesverdriet, gevoelig verwoord.
De muziek van de tango Yuyo verde is van Domingo Federico, de tekst van Homero Expósito. De laatste was een van de grote dichters van de tango. Zijn broer Virgilio, die veel succesnummers met hem componeerde, herinnerde zich waaruit de muzikale ader ontsproot: “We studeerden samen, Homero voor het Colegio Nacional, ik voor mijn huiswerk op de lagere school. Dan praatten we over muziek, we kenden alle liedjes, muziek zat ons in het bloed. Het kwam natuurlijk ook door onze familie. Mijn ooms en tantes waren tangoviolisten en er kwam dus altijd wel een muzikant op bezoek bij mijn Italiaanse oma. Het waren allemaal tanos (Lunfardo voor Italianen), dus daar kwam het vandaan. De rest kwam van onze vader die, zoals alle anarchisten, een heer was die alles volgde wat er in de cultuur gebeurde.” Alle teksten van zijn dichtende broer lijken gekleurd door een diepe emotie, door steken van pijn: “Homero was een knap dichter, hoewel er in zijn teksten altijd iets fataals zit, iets wat hem nooit gegeven is. In het gokspel van het leven is er één gebeurtenis die nooit genoemd wordt, die hem nooit gegeven is. Toen hij erg jong was, was er een vriendin die hem niet wilde. Hij was toen erg verliefd en het is mogelijk dat zijn werk gedurende zoveel jaren over dat ene probleem ging.” Bron: http://tangosalbardo.blogspot.com/2017/05/yuyo-verde.html
Yuyo verde
Callejón… callejón…
lejano… lejano…
íbamos perdidos de la mano
bajo un cielo de verano
soñando en vano…
Un farol… un portón…
—igual que en un tango—
y los dos perdidos de la mano
bajo el cielo de verano
que partió…
Déjame que llore crudamente
con el llanto viejo del adiós…
adonde el callejón se pierde
brotó ese yuyo verde
del perdón…
Déjame que llore y te recuerde
—trenzas que me anudan al portón—
De tu país ya no se vuelve
ni con el yuyo verde
del perdón…
¿Dónde estás?… ¿Dónde estás?…
¿Adónde te has ido?…
¿Dónde están las plumas de mi nido,
la emoción de haber vivido
y aquel cariño?
Un farol… un portón…
—igual que un tango—
y este llanto mío entre mis manos
y ese cielo de verano
que partió…
Yuyo verde (Groen onkruid)
Steeg… steeg…
ver… ver weg…
Hand in hand liepen we,
verloren onder een zomerse hemel,
vergeefs dromend…
Een straatlantaarn… een poort…
—net als in een tango—
en beiden hand in hand
verloren onder een zomerse hemel
die niet meer is…
Laat me heftig huilen
bij de oude afscheidstranen…
daar waar de steeg ophield
ontsproot het groene onkruid
van de vergeving…
Laat me, opdat ik huil, opdat ik je herinner
—vlechten die me binden aan de poort…
Uit jouw land is geen terugkeer mogelijk is,
zelfs niet met het groene kruid
van de vergeving…
Waar ben je? Waar ben je?
Waarheen ben je vertrokken?
Waar zijn de veren van mijn nest,
de opwinding geleefd te hebben
en die genegenheid?
Een lantaarn… een poort…
—net als een tango—
en deze schreeuw van mij tussen mijn handen
en die zomerhemel
die niet meer is…
Bronnen
https://poesiadegotan.com/2016/05/05/yuyo-verde-1944/
http://tangosalbardo.blogspot.com/2017/05/yuyo-verde.html