Dit nummer wordt hieronder vertoond in achtereenvolgens muziek, tekst en dans.
Muziek | Mariano Mores |
Tekst | Américo Surdé |
Jaar | 1938 |
Tango.info | https://tango.info/T0370011601 |
El Recodo | https://www.el-recodo.com/music?S=Estampa+de+var%C3%B3n |
Het tangolied in muziek, tekst en dans
Dit nummer wordt hieronder vertoond in achtereenvolgens muziek, tekst en dans.
Muziek | Mariano Mores |
Tekst | Américo Surdé |
Jaar | 1938 |
Tango.info | https://tango.info/T0370011601 |
El Recodo | https://www.el-recodo.com/music?S=Estampa+de+var%C3%B3n |
December 2018. Het Duits/Nederlandse Cuarteto Soltango speelt de milonga Estampa de varón. Virtuoos gespeeld, bijna alsof je de originele uitvoering van D’Arienzo hoort, maar dan met een betere geluidskwaliteit. Alleen de zanger Alberto Echagüe mist nog! De bezetting is Thomas Reif: viool, Karel Bredenhorst (NL): cello, Andreas Rokseth: bandoneon, Martin Klett: piano. Dit nummer staat op hun album Sin palabras, ook te beluisteren op Spotify.
Maar er is iets dat hem uiteindelijk overheerst, twee stralende ogen die hem vrijmoedig aankijken en twee blozende lippen die hem niet laten denken.
De thematiek van de Argentijnse milonga grijpt vaak terug naar het roemruchte verleden van eind 19e eeuw, naar de tijd van stoere kerels, messengevechten en lik op stuk. Zo ook hier, in de milonga Estampa de varón, een beetje losjes vertaald als “Dijk van een kerel”. De tekst gaat over een ouderwetse, onverzettelijke bink uit de louche achterbuurten. Dapper en moedig is hij, zijn woord is wet. Wat hij niet kan waarmaken, belooft hij ook niet. Maar er is één ding wat hém overheerst, dat zijn twee stralende ogen en twee blozende lippen, want liefhebben, dat kan hij ook.
Volledige vertalingOktober 2019, Salon A Puro Tango, Medellín, Colombia. Natalia Pérez en Mateo Blandón treden op met hun interpretatie van de milonga Estampa de varón. Geweldig gedanst, soepel en sexy, met veel gemak. Leuk om naar te kijken, alleen is alleen de geluidkwaliteit van het filmpje ver beneden peil. De muziek die speelt is van het orkest van Juan D’Arienzo, de zangstem is van Alberto Echagüe.
Dit nummer wordt hieronder vertoond in achtereenvolgens muziek, tekst en dans.
Muziek | Alfredo De Franco |
Tekst | José Pedro de Grandis |
Jaar | 1927 |
Tango.info | https://tango.info/T0370113544 |
El Recodo | https://www.el-recodo.com/music?S=Cotorrita+de+la+suerte |
Todotango | https://www.todotango.com/musica/tema/641/Cotorrita-de-la-suerte/ |
December 2015. Het Russische duo Belamor Canal, genoemd naar het kanaal dat Sint Petersburg met de Witte Zee verbindt, belijdt de Russische tango. In deze video geeft het hun interpretatie van de tango Cotorrito de la suerte. Deze video staat op het Youtube-kanaal van het (inmiddels opgeheven) Argentijnse radioprogramma La Ventana. De aflevering met het duo Belamor Canal is hier na te luisteren.
Gelukspapegaai! Voorspelt je leven of dood. Wie beproeft zijn fortuin?
De tango Cotorrita de la suerte stamt uit 1927. De titel betekent “Gelukspapagaai” of “Geluksvoorspellende papagaai”. Dit slaat op de blijkbaar uit India overgewaaide praktijk om kleine papaaien, parkieten, de toekomst te laten voorspellen door deze vogels met hun snavel een kaart te laten trekken uit een stapel horoscoopkaarten. De tekst van deze tango draait om een fabrieksarbeidster. Ze moet veel hoesten, dodelijk ziek is ze. Dan komt een waarzegger langs met een geluksparkiet. Tegen haar zin doet de parkiet voor haar deze voorspelling: “Een vriend, een bruidegom, een lang leven…” Ze kan haar ogen niet geloven, zo blij is ze met deze belofte. En op de dag dat ze sterft, vraagt ze verdrietig aan haar moeder: “Is hij al gekomen?”
Waarzeggerij met parkieten is een vorm van astrologie die traditioneel beoefend wordt in de Indiase staten Tamil Nadu en Andhra Pradesh en door Indiase Singaporezen. Hierbij worden voornamelijk roze- en Alexandrijnse parkieten gebruikt die getraind zijn om Tarot-achtige waarzegkaarten op te rapen. Een papegaai-astroloog/waarzegger zit meestal onder een boom te roepen of langs de kant van de weg waar mensen samenkomen. Hij heeft een kooi waarin een of twee getrainde papegaaien zitten. De tarotkaarten liggen voor hem uitgespreid of opgestapeld. Het zijn er 27 die het Indiase kosmische systeem voorstellen. Elke kaart bevat de afbeelding van een Hindoeïstische godheid en sommige kaarten bevatten afbeeldingen van Boeddha of Maria met het kindje Jezus. Wanneer een klant voor de waarzegger gaat zitten, opent deze de kooi en laat de papegaai eruit. Hij instrueert de papegaai om een kaart voor de beschermheer uit te kiezen. De papegaai loopt naar de kaarten, pakt er een van de stapel met zijn snavel en geeft deze aan de astroloog. Daarna loopt hij terug in zijn kooi. De astroloog opent de kaart en vertelt aan de hand van de afbeelding wat de toekomst van de beschermheer is. Bron: https://en.wikipedia.org/wiki/Parrot_astrology. Zie ook dit illustratieve filmpje: https://www.theatlantic.com/video/index/481485/in-india-trained-parakeets-can-tell-your-future/
Volledige vertalingJuli 2021, Milonga La Gioia, Parijs. Deze video is een weergave van de eerste demonstratie van Veronica Toumanova en Asya Moiseeva in Parijs. Mooi zacht en gevoelig gedanst. De muziek die speelt is van het orkest van Anibal Troilo, de stem van Alberto Marino.
De van oorsprong Russische Veronica Toumanova kwam in Nederland voor het eerst in aanraking met tango. Toen zij Argentijnse tango zag, zei iets in haar: dit is waar ik al die tijd naar op zoek was. Ze begon met tangodansen in 2000 en heeft zich daarna een aantal jaren intensief beziggehouden met het leren van deze dans. Ze reisde naar evenementen in Europa om workshops te volgen bij Argentijnse maestro’s en reisde af naar Buenos Aires voor intensieve weken vol dagelijkse lessen en ’s nachts non-stop dansen. In 2007 begon ze zelf les te geven en op te treden. Vóórdat ze een fulltime tangoprofessional werd, werkte ze als ontwerper van gebruikersinterfaces, terwijl ze ook veel las en schreef. Als user interface/interaction-designer ontwikkelde ze een interesse in psychologie, cognitieve wetenschappen en het menselijk brein. Haar tweede hoofdinteresse is dus alles wat te maken heeft met de mens, of het nu gaat om hersenen, beweging, emoties of percepties. Een student noemde haar ooit “een professor in de tango”, omdat ze in haar lessen niet alleen uitlegt hoe je een ocho doet, maar ook wat er dan in je hersenen gebeurt en hoe je zenuwstelsel de beweging bestiert. Sinds 2007 woont ze in Parijs waar ze een van de medeoprichters, docent en art director is van Tango Mon Amour. In Parijs geeft ze workshops voor volgers, voor stellen en ze is ook een nieuw initiatief gestart, namelijk speciale leiderschapsworkshops voor vrouwen. Op dit moment werkt ze samen met leider, lerares en TDJ Asya Moiseeva, een in Rusland geboren danseres die ook in Parijs woont. Sinds de zomer van 2021 geven ze samen les en treden ze samen op. Veronica Toumanova is ook een tangoblogger. Ze begon in 2013 met schrijven over tango. Haar essays over tango zijn in achttien talen vertaald en sommige zijn gepubliceerd op verschillende online platforms. Ze heeft tot nu toe twee boeken over tango gepubliceerd. Bron: https://verotango.com/biography/
Dit nummer wordt hieronder vertoond in achtereenvolgens muziek, tekst en dans.
Muziek | Anselmo A. Aieta |
Tekst | Francisco García Jiménez |
Jaar | 1924 |
Tango.info | https://tango.info/T0370071752 |
El Recodo | https://www.el-recodo.com/music?S=Suerte+loca |
Todotango | https://www.todotango.com/musica/tema/121/Suerte-loca/ |
Oktober 2019. In dit mooie, toepasselijke filmpje interpreteert La Runfla (“De bende”) de tango Suerte loca van Aieta en García Jiménez. De stem is van Florencia Ubertalli, de gitaren worden bespeeld door Augusto Bellorini, Alejandro Fassino en Lucas Peverelli. Op Spotify is de band actief met meerdere singles uit 2023 en 2024 en een CD uit 2019.
Om te winnen in het kaartspel van het leven, moest ik eerst verliezen.
De titel van deze tango luidt Suerte loca. In het Nederlands: “Gek veel geluk”. Dat geluk slaat op de hoofdpersoon van de tekst die, gepokt en gemazeld door grillen van het toeval geleerd heeft te winnen. In de tekst is het kaartspel een metafoor voor het leven. Wat naïef gezien misschien stom toeval lijkt, blijkt bij nader inzien toch vaak voort te komen uit berekenend gedrag, uit list en bedrog. Hopen op geluk, dat de hoofdprijs op jouw lootje valt houdt de moed er misschien in, maar het verdriet en de pijn ligt dan altijd op de loer.
De muziek van Suerte loca is van componist, orkestleider en bandoneonist Anselmo Aieta, de tekst van Francisco García Jiménez. Deze dichter liet zien hoe sterk een tango met uitgebreide metaforen is: de slimme streetwise tekst en de kaarttafel-allegorie behandelt zijdelings het bekende thema van de verloren liefde. García Jiménez staat bekend als een verfijnde tekstschrijver. Zijn hoogtepunt beleefde in de jaren twintig. Samen met Aieta zette hij zijn stempel op het tangoliedboek met memorabele liederen zoals bijvoorbeeld de tangos Alma en pena, Siga el corso en de wals Palomita blanca, alle uit de jaren twintig. Uit de veertiger jaren stamt de bekende tango Mariposita. Bron: http://tangodc.com/lyrics/2020/10/21/suerte-loca
De tekst van Suerte loca heeft verschillende niveaus. Oppervlakkig gezien gaat het over een kaartspel genaamd truco. Dat is een gokspel waarbij gebruik wordt gemaakt van een klassiek Spaans kaartendeck met veertig kaarten. Het spel heeft nauwe banden met de arrabal, de buitenwijken van Buenos Aires. En het heeft ook banden met tango, omdat truco vaak werd gespeeld in dezelfde clubs waar tango werd gedanst. In sommige nachtclubs (boliches) speelt men het nog steeds. In Suerte loca zingt de dichter dat hij in eerste instantie net als alle beginners was… hij dacht dat truco over geluk ging. Maar later beseft hij dat de slimmerikken altijd winnen, met list en bedrog. Na verloop van tijd pikt hij hun trucjes op en leert hij het spel. Hij zegt dat geluk een illusie is. Wees geen sukkel. Wees verstandig en leer van je fouten… of verlies. Behalve een gokadvies is het ook een algemeen advies. En afhankelijk van hoe je het wilt interpreteren, is het ook een stukje tango-cynisme tegenover de rijken en machtigen. Op het laagste niveau praat de dichter als een maffioso: knoei met mij en je gaat dood. Hij gebruikt het woord ‘vil’, wat letterlijk ‘vilein’ betekent, om de rücksichtlose mensen te beschrijven die weten hoe ze moeten winnen. Ten slotte zou de tekst ook op cynische wijze kunnen spreken over de illusie van liefde en relaties. La carta de la boca, de “kaart van de mond”, zou ook over een kus kunnen gaan. En het “Volg je hart en trek de kaarten van de pijn” zou dan over relaties gaan. Bron: https://www.tangoandchaos.org/chapt_4music/12suerteloca
Volledige vertalingFebruari 2022, Lirondo Milonga, Palermo, Buenos Aires. De tango Suerte loca van Aieta en Jiménez wordt geïnterpreteerd door Pablo Rodriguez en Majo Martirena. Majo lijkt uit de verte wel een beetje op Noelia Hurtado, de vroegere partner van Pablo Rodriguez, maar Noelia heeft geen krullen. Mooi gedanst, vloeiend in de muziek. De muziek die speelt is van het orkest van Enrique Rodríguez, de stem is van Armando Moreno.
Majo Martirena werd geboren in Uruguay, waar ze op 16-jarige leeftijd begon met dansen. Ze werkte als danseres en docent in verschillende steden van het land totdat ze docent werd bij de DNI Tango Company in Buenos Aires. Daar werkte ze zes jaar als lerares op die school en als danseres voor het gezelschap. Ze begon de wereld rond te reizen en werkte op verschillende internationale festivals en scholen met Rodrigo Fonti, waar ze nog steeds met optreedt. Majo werkte samen met verschillende docenten zoals Mariano Chicho Frumboli en Horacio Pebete Godoy. Daarna verhuisde zij naar Lyon waar zij een jaar samenwerkte met Carlos Espinoza (voormalig partner van Noelia Hurtado), waarmee ze op verschillende festivals over de hele wereld optrad. Na deze periode werkte ze twee jaar op verschillende festivals in Europa en Azië met Pablo Rodriguez (ook een voormalig partner van Noelia Hurtado). Ze was oprichter van de tangoschool La Bicicleta in Turijn, Italië, waar ze twee jaar werkte en leraren opleidde, een school die nog steeds bestaat. Bron: https://www.tangoinsideout.com/majo-martirena/
Dit nummer wordt hieronder vertoond in achtereenvolgens muziek, tekst en dans.
Muziek | Alfredo Ángel Pelaia |
Tekst | Alfredo Ángel Pelaia |
Jaar | 1941? |
Tango.info | https://tango.info/T0370032566 |
El Recodo | https://www.el-recodo.com/music?T=Recuerdo%20(2) |
Todotango | https://www.todotango.com/musica/tema/1995/Recuerdos/ |
Mei 2014. Vader en zoon Urano interpreteren de tangowals Recuerdo van Alfredo Ángel Pelaia. De commentaren op Youtube zijn lovend en roemen de techniek, de zang en de frasering. Volgens het Youtube-kanaal van Victor Rubén Urano trad hij in 2019 nog samen met zijn vader op. Daarna volgen alleen maar solo-opnamen van zoonlief.
Ze betekende voor mij het geluk omdat ze met haar zoete genegenheid vreugde bracht in mijn sombere leven en daarmee mijn levensangst troostte.
Recuerdo heet deze tangowals, “Herinnering”. De tekst bezingt de herinnering aan een geliefde die is overleden. De overledene was de vrouw van de dichter, zijn geliefde, zijn metgezel. Nu is zij in de hemel en wordt ze danig gemist; ze was zijn troost, zijn hoop en zijn geluk. Erg subtiel is de tekst niet: de dichter verafgoodde zijn geliefde; hij is zonder troost en zijn rouw duurt eeuwig.
De titel van deze wals komt voor in twee varianten: Recuerdo en Recuerdos. De laatste variant is misschien ter onderscheiding van een tango uit 1924 die ook Recuerdo heet en die vooral bekend geworden is door de uitvoering door het orkest van Osvaldo Pugliese uit 1944. Deze tango Recuerdo is een compositie van Pugliese zelf: hij was negentien jaar oud toen hij dit nummer schreef. De 1944-uitvoering van Pugliese is trouwens helemaal in de stijl van Julio De Caro, de godfather van de avantgarde tangomuziek. Deze nam het nummer al in 1926 op. De bekendste versie van de wáls Recuerdo is opgenomen door het orkest van Ricardo Tanturi, in 1941. Om het nog ingewikkelder te maken: een jaar later, in 1942, nam hetzelfde orkest van Tanturi een instrumentale versie op van de tángo Recuerdo.
Volledige vertalingMaart 2013, we zijn bij het Tangoto Festival in Instanbul. De maestros Roxana Suarez en Sebastián Achaval demonstreren de tangowals Recuerdo. Mooi gedanst, mooi samen, mooi rondgedraaid, in de muziek en met niet al te veel overdreven kunstjes. De muziek die speelt is van het orkest van Ricardo Tanturi, de stem van Alberto Castillo.