Sinsabor

De realiteit van je wreedheid onder ogen ziend, vervloekte ik het licht in je ogen dat me verblindde.

Het leed dat liefde heet, daarover gaat de tekst van dit lied. Zo vrolijk als de muziek van Donato is, zo bitter is de tekst die voelt als één grote jammerklacht. Spijt als haren op zijn hoofd, dat heeft de tekstdichter van de liefde waar hij om smeekte. De geliefde toonde zich koud en gevoelloos, was streng en bracht slechts kwaad. Het enige wat de tekstdichter zoekt is rust, hij voelt nog steeds de last van de loodzware ketens die hem omgordden toe hij om de liefde smeekte. Met dit lied probeert de dichter zijn weerzin, zijn afkeer (sinsabor) te laten zakken. Weerzin waartegen? Niet tegen de geliefde, maar tegen de eigen gevoelens, zo stel ik me voor.

Volledige vertaling
Nummer 

Shastro & Maria “Sinsabor”

Venetië, juli 2010. Shastro Rodella en Maria Matarese interpreteren de tango Sinsabor van Donato. Prachtige interpretatie, heel minimaal gedanst, maar speels en muzikaal. Over Shastro en Maria kan ik op internet niet veel informatie vinden, niet eens waar ze vandaan komen. Italië? Wel lees ik dat hun dansstijl, minimaal en milonguero, erg gewaardeerd wordt. Het orkest dat speelt is van Edgardo Donato, de zangers zijn Horacio Lagos en Lita Morales.

Nummer 

Orquesta Romantica Milonguera – Mi Serenata

Orquesta Romantica Milonguera is een hedendaags orkest dat verbazend actief is (alleen natuurlijk niet in coronatijd). Ze maken CD’s, treden op op festivals en maken hippe, gelikte, veel gelikete filmpjes. Ik ken geen ander orkest dat zo aan de weg timmert, het gaat maar door. Wie de drijvende kracht hierachter is, is mij onduidelijk, maar er moet een wel heel actieve orkestleider of promotor achter zitten. In dit filmpje spelen ze de tango Mi serenata van Donato. Het filmpje is uit 2018. De zangers zijn Roberto Minondi en Marisol Martinez, die voor deze gelegenheid een jurk draagt van Evita Peron. Het decor is het douanegebouw van Buenos Aires, La Aduana (!). De harlekijn en de boze man met baard die in het filmpje figureren komen mij een beetje raadselachtig voor. Met de tekst van het nummer hebben ze in ieder geval niets te maken.

Nummer 

Mi serenata

Ik kwam naar je poort, een ster knipoogde en die dag smeedde ik mijn eerste illusie.

In dit liefdeslied figureert een anjer. Een rode anjer staat symbool voor liefde en genegenheid en daarover handelt precies dit lied: liefde en genegenheid. In de tekst staat een jongen voor een huis. Achter het hek staat een meisje. De jongen valt voor het meisje en schrijft voor haar deze serenade. Zoals de tango betaamt, loopt het slecht af. In het laatste couplet (dat in de versie van Donato niet gezongen wordt) komt de jongen weerom aan de poort om voor zijn meisje te zingen. Tot zijn grote verdriet ontdekt hij dat ze is verdwenen.

Dit zo onschuldig ogend lied heeft een dubbele bodem. De componist van dit nummer is orkestleider Edgardo Donato. In het orkest van Donato zongen Horacia Lagos en zijn vrouw Lita Morales. Eind 1939 kwam daar een derde zanger bij, Romeo Gavioli. Deze Romeo (what’s in a name?) kreeg een verhouding met Lita. De twee lovers zingen hier een liefdeslied dat zomaar op hun eigen romance zou kunnen slaan. De driehoeksverhouding tussen Horacio, Lita en Romeo werd in de loop van de tijd dusdanig ingewikkeld (er kwam een baby) dat het orkest van Donato in 1942 helemaal ontplofte: Donato trok het zelf niet meer. Een reconstructie van de gebeurtenissen aan de hand van de liedteksten (!) valt na te lezen op deze webpagina.

Volledige vertaling
Nummer 

Cristian Palomo & Melisa Sacchi – Mi Serenata

Van sommige tangonummers vind je op internet maar weinig gedanste uitvoeringen, soms zelfs géén, of alleen maar beroerde. De tango Mi serenata wordt daarentegen veel gedanst, dus keus te over. Mijn keuze viel uiteindelijk op deze interpretatie van Cristian Palomo en Melisa Sacchi. Ik vind vooral hém prachtig dansen: wat een rust en wat een muzikaliteit: super. Beiden zijn Argentijnse tangodansers, hij is begonnen als folkloredanser, zij met klassiek ballet. Sinds 2012 dansen Cristian en Melisa samen. In 2016 werden ze wereldkampioen `tango de pista‘ bij de tangowereldbeker-wedstrijd in Buenos Aires, zie deze link. Tijd en plaats van dit filmpje: maart 2017, Astoria Ballroom Studios in Costa Mesa, Los Angeles, US. Het orkest dat speelt is van Edgardo Donato, de stemmen zijn van Lita Morales en Romeo Gavioli.

Nummer 

Mercedes Sosa – Dejame Que Me Vaya

Mercedes Sosa, de grande dame van de Latijns-Amerikaanse volksmuziek zingt Déjame que me vaya. Mercedes “la Negra” Sosa werd in 1935 geboren in San Miguel de Tucumán, een grote stad in het noordwesten van Argentinië, en was samen met haar man Manuel Oscar Matus een van de sleutelfiguren van de Nueva Canción-beweging. Sosa moest in de jaren tachtig vluchten uit Argentinië, omdat de militaire dictatuur haar als bedreigend beschouwde. Ze werd meermalen met de dood bedreigd. In 1982 kon ze terugkeren naar Argentinië. In 2009 overleed Mercedes Sosa op 74-jarige leeftijd als gevolg van de nierproblemen waar ze al langer aan leed. De Argentijnse president Fernández de Kirchner kondigde drie dagen nationale rouw af [bron: Wikipedia].

Dejame que me vaya

Hoewel mijn ziel pijn doet en mijn borst breekt, laat me gaan om je kussen te kunnen vergeten.

Een vrolijke volksdans, dat is de chacarera. De muziek van deze chacarera klinkt ook vrolijk, blij. Desalniettemin handelt de tekst – en dat had ik bij zo’n vrolijke chacarera niet gedacht – over liefdesverdriet. “Laat me gaan” betekent de titel. Deze chacarera bezweert een mislukte liefde, en in de vele herhalingen van dit lied hoor je die bezweringen terug. De tekst verhaalt van de liefdeshoning die alleen maar bitterheid gaf. In het hart van de tekstzanger blijft de herinnering aan een chacarera, déze chacarera. De laatste regel luidt: “Laat me gaan en met haar sterven”. Zo eindigt ook iedere chacarera, een beetje stervend, in een omhelzing waarin de dame haar gezicht afwendt.

Volledige vertaling

Dejame que me vaya – Chacarera Argentina

Tijd voor wat anders. Nu eens geen tango, tangowals of milonga, maar een chacarera, een Argentijnse volksdans. En wat voor één: prachtig uitgevoerd, zó sierlijk, zó elegant, van een bijna buitenaardse schoonheid. De dansers zijn Pablo Alonso en Diana Gutierrez uit Argentinië. Het filmpje is uit 2007 en gemaakt in Londen, alwaar Pablo en Diana lesgeven. In Argentinië wordt de tango soms even onderbroken voor wat luchtigers, bijvoorbeeld een chacarera. Even de handjes in de lucht. In Nederland gebeurt dat niet zo veel: eigenlijk alleen in de zomer, bij de Waterlelie-salon in Leiden. En soms ook in Alkmaar, maar niet in Corona-tijd.

Maria Graña canta ‘Malena’

Van deze uitvoering van ‘Malena’ van María Graña krijg ik tranen in mijn ogen, iedere keer weer. Prachtig gezongen. Een zuivere expressie, naturel en invoelend. Emotionante, zeggen de Italianen. Mooi die vier mensen bij elkaar, zo eenvoudig, zo zonder opsmuk in die radiostudio van La2x4 in Buenos Aires. Het filmpje is in het programma van presentator Anselmo Marini, juni 2013. Prachtig gitaarspel trouwens van Esteban Morgado. Het enige storende element is het geluid van de plastic snaren van de gitaar, maar dat heb ik van Gerard van Duinen. Het schijnt dat alle gitaristen in Argentië op nylon snaren spelen, en niet op metalen, zoals bij ons.

Nummer 

Malena

Jouw zang heeft de kilte van de laatste ontmoeting, jouw zang is bitter van het zilt van de herinnering.

De Malena in dit nummer is legendarisch. Tekstschrijver Homero Manzi schijnt in São Paulo, Brazilië een bijzondere zangeres te hebben zien optreden en was zwaar onder de indruk van haar doorleefde stem. Naar aanleiding daarvan schreef hij dit nummer. Wie de zangeres in kwestie is, is nooit duidelijk geworden. Meer dan één Argentijnse zangeres heeft geclaimd dat de tekst over háár ging, waaronder Nelly Omar, die een romantische affaire had met Homero Manzi. Zie ook deze link. In de tekst is Malena een zangeres die in elke regel haar hart uitstort (y en cada verso pone su corazon). Via haar stem lijken we iets van haar te weten te komen. De tekst is diep-melancholisch: een laatste ontmoeting, een zilte herinnering, een trieste stem tegen een achtergrond van achterbuurten en alcohol. Laatste regel: Malena tiene pena de bandoneon (Malena’s stem heeft het verdriet van de bandoneon).

Volledige vertaling
Nummer 

Veronica y Benjamin bailan ‘Malena’

Malena wordt gedanst door Veronica Toumanova en Benjamin Solana. Of dit de mooiste uitvoering is weet ik niet, maar de setting is wel heel tango: de eenvoudige zaal, het publiek, de man die binnenkomt. Vast na een workshop voorafgaand aan een salon? Desalniettemin vind ik dit supermooi gedanst: zeer muzikaal, prachtige frasering. De muziek is van het orkest van Anibal Troilo, de stem van Francisco Fiorentino. Plaats en tijd: Bridport Tango Festival (Dorset, UK), april 2016.

Nummer 

Naranjo en Flor – Virgilio & Homero Expósito

Fijngevoelige uitvoering van Naranjo en flor door het Mendoza Tango Quartet, een fris tango-orkestje uit Australië. (Gast)zangeres is Solange Lipcin. Volgens hun Facebook-pagina geven ze regelmatig optredens, maar daarvoor moet je dus wel naar Brisbane, Melbourne of Wodanga (waar ligt dat?). En waar is dat mooie filmpje opgenomen? In Buenos Aires lijkt het wel, maar het is natuurlijk in Australië: in Woolloongabba, Brisbane om precies te zijn (Google op “Moreton Rubber Works“).

Nummer