Tangonummer: Alfonsina y el mar

Vijf waternimfjes brengen je langs wier- en koraalpaden en fosforescerende zeepaardjes zullen voor jou een rondedans maken.

Dit lied, een zamba, wordt als een van de mooiste en meest poëtische Argentijnse liederen beschouwd. Op een tedere manier verhaalt de songtekst van de laatste tragische levensuren van de Argentijnse schrijver en dichter Alfonsina Storni, toen die haar zelfmoord plande en uitvoerde. Afgezien van een paar losse vertalingen van onder andere L. Th. Lehmann is Alfonsina Storni (1892-1938) in Nederland niet vertaald. In eigen land is ze zeer bekend, al was het maar vanwege dit lied. Op jonge leeftijd kreeg Storni een kind. Ze was ongehuwd, feministe en schreef vrijmoedig over sexualiteit. In 1935 kreeg ze borstkanker en werd ze geopereerd. Drie jaar later kwam ze erachter dat de borstkanker teruggekeerd was. In de maand oktober van 1938 stuurde ze haar laatste gedicht Voy a dormir (“Ik ga slapen”) naar de krant La Nación. Op 25 oktober, rond één uur ’s nachts, verliet Storni haar hotelkamer en liep ze het strand op van La Perla in Mar del Plata, richting zee. Haar biografen schrijven dat ze een einde aan haar leven maakte door zich vanaf een van de golfbrekers in zee te werpen. Volgens een populaire legende is ze langzaam de zee ingelopen totdat ze verdronk. Over deze legende gaat de prachtige, gevoelige tekst van Félix César Luna, die mede geput heeft uit Storni’s gedicht Voy a dormir.

In 1969 brengt Mercedes Sosa een plaat uit met acht nummers over acht Argentijnse vrouwen, “Mujeres Argentinas“. De liederen werd gecomponeerd door pianist Ariel Ramírez, Félix Luna schreef de teksten. Van deze acht liederen is Alfonsina y el mar verreweg de bekendste. Mercedes Sosa, ofwel “La Negra” voor de Argentijnen, raakte met de magische vertolking van deze trage zamba de ziel van haar landgenoten. Bij de dood van Sosa in 2009 namen rijen Argentijnen afscheid van haar opgebaarde lichaam en ontstond er in Buenos Aires een spontane samenzang van collega-zangers en publiek waarbij onder andere Alfonsina y el mar gezongen werd.

Alfonsina y el mar is een lied dat door vele musici vertolkt is en nog steeds vertolkt wordt. De prachtige oerversie is natuurlijk van Mercedes Sosa, maar de Wikipedia-pagina vermeldt maar liefst zo’n 75 uitvoeringen, onder andere die van Christina Branco, Diego El Cigale, Placido Domingo, Nana Mouskouri, Nahuel Pennisi, Silvia Pérez Cruz (aanrader), Luis Salinas, Shakira, Pasión Vega en in Nederland door Gerard van Maasakkers (1996). In 2006 heeft Nynke Laverman een ánder gedicht van Alfonsina Storni vertolkt: Hambre del Alma (op de CD De Nacht van de Maisfrou – Live).

Volledige vertaling