Morena pilar – Las Bordonas

Las Bordonas zijn een gitaartrio dat veel traditionele muziek uitvoert. In deze video uit 2007 presenteren zij in dinercafé Velma in Buenos Aires hun nieuwe CD Manifiesto. Het nummer dat ze spelen, Morena pilar, is een milonga negra, een Afrikaanse versie van de milonga met veel trommels. De percussie is van de broers Chars y Marco Torrado. Chars is de vaste percussionist van het trio, voor deze gelegenheid is zijn jongere broertje blijkbaar ook opgetrommeld.

Nummer 

Morena pilar

Rennend met de vlag en het bataljon aanmoedigend, bepleitte zij luidkeels de goede zaak. Door een wond verloor zij haar leven, maar de zaak was gered.

Dit lied is een milonga negra, een Afrikaanse versie van de milonga met veel trommels. De tekst gaat over een soort Argentijnse Jeanne d’Arc, Maria Pilar Moreno. Er is sprake van een veldslag, een fort wordt belegerd. De strijd is bijna verloren, maar dan is Maria Pilar Moreno daar. Met een hart vol vuur moedigt zij de troepen aan. De kansen keren, het is een dubbeltje op zijn kant, maar de aanvallers worden verslagen. Dubbel drama: Maria raakt gewond in de strijd en sterft.

De muziek van dit lied is geschreven door Edmundo Rivero, een Argentijns zanger die in de nadagen van de tango, in de jaren vijftig gezongen heeft bij het orkest van Anibal Troilo. In de jaren zestig en zeventig, de tango was toen helemaal uit, heeft hij veel folkloristische muziek opgenomen, waaronder dit zelfgeschreven nummer. De tekst van Ángel Gatti is geheel in de traditie van de milonga campera: korte, kernachtige zinnetjes. Het onderwerp, de heldenrol van de Creoolse Maria Pilar Moreno, lijkt gebaseerd te zijn op een historisch gegeven uit de Argentijnse (kolonisale) geschiedenis dat ik echter nergens heb kunnen terugvinden. De titel, Morena pilar, lijkt een parafrase te zijn van de naam van de hoofdpersoon/heldin van de tekst, Maria Pilar Morena. Maar letterlijk betekent het ook “Bruine pilaar”. Dat is een mooie verwijzing naar de heldenrol van deze Creoolse Maria: een steunpilaar in de verdediging van het fort.

Volledige vertaling
Nummer 

Julio Balmaceda y Corina de la Rosa – Morena pilar

Op Youtube zijn drie filmpjes te vinden waarin Corina de la Rosa en Julio Balmaceda deze candombe dansen, maar in dit (beetje donkere) filmpje kijken ze het vrolijkst. Een geweldig danspaar is dit, met name hun walsjes en milonga’s zijn prachtig. Hier interpreteren ze de milonga negra Morena pilar, een nummer dat oorspronkelijk van Edmundo Rivero is, maar waarvan het gitaartrio Las Bordonas in 2013 een zeer dansbare versie gemaakt heeft. Plaats en tijd: de Viva la Pepe milonga in Montserrat, Buenos Aires, oktober 2013.

Nummer