La cicatriz

Wees tevreden met een plek op het balkon, omdat ze je in je gezicht een litteken achterlieten.

La cicatriz is een milonga uit 1939, bekend in de uitvoering van Juan D’Arienzo uit datzelfde jaar. “Het litteken”, zo luidt de titel in het Nederlands. De zeer bondige tekst (slechts vier zinnen) gaat over een maffioso, een stoere bandiet die eens heerste over een wijk van Montevideo. Maar sinds hij een litteken heeft opgelopen op zijn gezicht, is zijn heerschappij voorbij en is hij gedwongen om vanaf de zijkant toe te kijken.

Volledige vertaling
Nummer 

Geraldine Rojas en Javier Rodriguez – La cicatriz

Parijs, 2004. Geraldine Rojas en Javier Rodriguez interpreteren de milonga La cicatriz. Prachtig gedanst. Geraldine en Javier waren begin jaren 2000 hét tangodanspaar, dé wereldtop. Het orkest dat speelt is dat van Juan D’Arienzo, de zangstem van Alberto Echagüe.

Javier Rodríguez en Geraldine Rojas vormden een van de beste tangokoppels die hun kunsten over de hele wereld hebben getoond. Het is geweldig om hun oude video’s te zien die hun enorme gevoeligheid als duo laten zien. Later gingen ze uit elkaar, gingen ze hun eigen weg. Geraldine trouwde met haar huidige tangopartner, Ezequiel Paludi, zonder dat Geraldine of Javier ooit het artistieke niveau lieten zien dat ze samen hadden bereikt. Geraldine is de dochter van twee beroemde milongueros, Jorge Dispari en Maria “La Turca”. Ze leerde dansen vanaf zeer jonge leeftijd. In deze video, onderdeel van de BBC-documentaire La confitaria ideal (een must-see), vertellen haar ouders over haar ontwikkeling vanaf zeer jonge leeftijd. Bron: http://tangosalbardo.blogspot.com/2012/03/javier-y-geraldine.html

Nummer 

El tigre Millán

Zelfs in het aangezicht van de dood was hij nooit bang, want “El Tigre Millán” was een echte man.

El tigre Millan is een tango over een echte vent. Een bullebak om te zien, geen knappe man. Donkere huid, zwart krulhaar en een ontsierend litteken op zijn gezicht. Bang was hij niet, deze tijger genaamd Millán, hij sloeg om zich heen als het moest. maar veel geluk had hij niet, niet in het gokken en niet in de liefde. Hij werd afgewezen door de enige vrouw waarvan hij hield. Uiteindelijk werd hij op een nacht verraderlijk neergestoken door twee mannen die het op hem gemunt hadden.

Tekst en muziek van El tigre Millán zijn van Francisco Canaro, de grote orkestleider met meer opnamen dan ieder ander: zo’n 3800. Er bestaan verschillende versies over de oorsprong van deze tango. Canaro heeft nooit een poging gedaan om de zaak op te helderen, want daardoor zou het nummer zijn mysterieuze status verliezen. Eén versie is dat er rond 1900 in de buurt van Barracas een man woonde die werkte als arbeider in een vleesverpakkingsfabriek, een harde werker en bezoeker van de milongas, maar met een reputatie als slechterik die zijn bijnaam Tigre Millán had opgeleverd (hoewel dat niet zijn achternaam was). De versie geeft aan dat de man altijd dezelfde vrouw uitkoos om mee te dansen, die niet alleen de beste danseres was, maar ook de minnares van een politiechef uit La Boca. De jonge vrouw merkte tegen deze laatste op dat ze niet graag met El Tigre danste omdat hij vuil, met de geur van zijn werk en in dezelfde kleren naar de dansvloer ging. De politieman stuurde twee ondergeschikten in burgerkleding die El Tigre op een nacht aanvielen om hem bang te maken, maar toen hij een mes trok om zich te verdedigen, schoten ze hem neer. Van deze versie geven sommigen meer details, ze plaatsen de actie aan het begin van de 20e eeuw, ze zeggen dat de man uit Entre Ríos kwam, dat hij in de Anglo vleesverpakkingsfabriek in Avellaneda werkte en dat hij twee nachtclubs bezocht aan weerszijden van de Alsinabrug, “La Blanqueada” in de hoofdstad, en “La chancha negra”, een bodegón milonguero, waar ook hanengevechten met hoge inzet plaatsvonden, gelegen aan de provinciale kant, naast waar nu het monument van “El tigre Millán” staat (zie verderop).

Een andere versie brengt de tango in verband met een krantenverkoper genaamd Carlos Millán die zijn kraam had op een hoek in Valentín Alsina, die drukbezocht werd voor zowel de verkoop van kranten als voor het inzetten van illegale weddenschappen. Millán werd onder druk gezet door twee broers – sommigen zeggen dat ze zijn hoek wilden hebben en anderen zeggen dat het een rokkenkwestie was – die beschermd door enkele politici hem op een nacht lieten vermoorden. In sommige versies lukte het Millán om vier aanvallers neer te schieten voordat hij stierf. Met betrekking tot deze versie zegt Walter Ercoli dat de krant La Defensa de Valentín Alsina op 6 januari 1935 onder de kop Hechos graves que conmueven a la población meldde dat de buren en vrienden van Carlos Millán ontkenden dat Millán, gedood in een hevige schietpartij met de politie, een crimineel was zoals de politie beweerde. Maar, concludeert Ercoli, dit kon niet Canaro’s Tigre Millán zijn omdat op die datum de tango al in première was gegaan.

Op een pleintje in Valentín Alsina in de provincie Buenos Aires bevond zich het Monumento al Malevo, ook bekend als El malevo de fierro, een acht meter hoog werk dat herinnert aan de man die wordt afgebeeld in “El Tigre Millán”. Volgens de stedelijke mythologie werd deze vermoord wegens het verraad van een vrouw. Naast “El fierro” staat een ander beeld dat Tango de acero (“De tango van staal”) wordt genoemd. Beide beelden zijn gemaakt door de beeldhouwer José Perera, een in 1948 geboren Madrileen die al jaren in Valentín Alsina woont en zich sinds 1970 bijna uitsluitend aan de beeldhouwkunst wijdt. Zijn werken zijn van geslagen plaatstaal dat hij koud modelleert door hameren en autogeen lassen. Op 29 juni 2018 werden de twee monumenten door de gemeente Lanús verwijderd met als doel de Tango de acero op het pleintje aan de overkant van de laan te plaatsen en El malevo de fierro te verplaatsen naar een andere plek in het oostelijke deel van de wijk. Bron: https://es.wikipedia.org/wiki/El_Tigre_Mill%C3%A1n

Volledige vertaling

Estampa de varón

Maar er is iets dat hem uiteindelijk overheerst, twee stralende ogen die hem vrijmoedig aankijken en twee blozende lippen die hem niet laten denken.

De thematiek van de Argentijnse milonga grijpt vaak terug naar het roemruchte verleden van eind 19e eeuw, naar de tijd van stoere kerels, messengevechten en lik op stuk. Zo ook hier, in de milonga Estampa de varón, een beetje losjes vertaald als “Dijk van een kerel”. De tekst gaat over een ouderwetse, onverzettelijke bink uit de louche achterbuurten. Dapper en moedig is hij, zijn woord is wet. Wat hij niet kan waarmaken, belooft hij ook niet. Maar er is één ding wat hém overheerst, dat zijn twee stralende ogen en twee blozende lippen, want liefhebben, dat kan hij ook.

Volledige vertaling

Natalia Pérez y Mateo Blandón – Estampa de varón

Oktober 2019, Salon A Puro Tango, Medellín, Colombia. Natalia Pérez en Mateo Blandón treden op met hun interpretatie van de milonga Estampa de varón. Geweldig gedanst, soepel en sexy, met veel gemak. Leuk om naar te kijken, alleen is alleen de geluidkwaliteit van het filmpje ver beneden peil. De muziek die speelt is van het orkest van Juan D’Arienzo, de zangstem is van Alberto Echagüe.

Federico Naveira y Ines Muzzopappa – Trago Amargo

Februai 2009, het tweede Planetango-festival in Moskou. De Argentijnse gastdansers Federico Naveira en Ines Muzzopappa treden op en interpreteren de tango “Trago Amargo”. Federico komt uit een dansfamilie. Hij is de zoon van tangovernieuwer Gustavo Naveira en de broer van danseres Ariadna Naveira. De muziek die speelt van het orkest van Juan D’Arienzo, de stem is van Alberto Echaguë,

Nummer 

Noelia Hurtado y Carlitos Espinoza – No mientas

Augustus 2017, we zijn bij het 6e Tango Cazino Festival in Cluj-Napoca, Roemenië. De onvolprezen Noelia Hurtado en Carlitos Espinoza treden op en interpreteren de tango “No mientas“, een opzwepend nummer. Prachtig gedanst, zoals altijd. De muziek die speelt is van het orkest van Juan D’Arienzo, de zanger is Alberto Echagüe.

Nummer 

Ney Melo & Jennifer Bratt – La bruja

Dansen in een kleine ruimte is een kunst, een kunst die je nodig hebt in een drukke salon met een volgepakte dansvloer. Ney Melo en Jennifer Bratt demonstreren dit, juli 2006, in Durham, North Carolina. Na hun workshops interpreteren ze op één vierkante meter de tango La bruja. De muziek die speelt is van het orkest van Juan D’Arienzo, de zang is van Alberto Echagüe.

Nummer 

Mandria

Verweer je als je lef hebt, want een waardige man moet voorbereid zijn.

Mandria is de titel van een up-tempo tango, bekend door de uitvoering van het orkest van Juan D’Arienzo. In tangosalons is het een van de smaakmakers. Mandria is een bijvoeglijk naamwoord en betekent “waardeloos”. Dat waardeloos slaat op de tegenstrever van de ik-persoon in de tekst. Deze wil een messengevecht aangaan met een man die hem bedrogen heeft, die iets uitgehaald heeft met zijn vrouw. Er volgt een gevecht. De snoodaard loopt een steek op en daarmee is de eer van onze hoofdpersoon gered. “Ga met haar mee, lafaard!”, zegt hij, “Zeg haar dat het laat is, maar ik heb me gewroken.”

Volledige vertaling
Nummer 

Ney Melo and Marika Landry — Mandria

Februari 2016, Alberto’s Night Club, Mountain View, Californië. Ney Melo en Marika Landry interpreteren “Mandria”. Lekker gedanst in de up-tempo beat van dit opzwepende nummer. Tangodanser Ney Melo zit niet stil: volgens zijn Instagram-account is hij cycling & run coach, actor, model en Argentine tango teacher. Het orkest dat speelt is van Juan D’Arienzo, de zanger is Alberto Echagüe.

Nummer 

Milonga querida

Ze was de mooiste van de buurt, vanwege haar pracht begeerd, en haar schoonheid lokte honderden ruzies uit.

De tekst van deze Milonga querida, “Geliefde milonga” is een kort, raadselachtig verhaaltje dat gaat over een knap meisje. Ze is zó knap, dat alle mannen uit de buurt haar begeren. Maar ze geeft geen kik, ze is voor niemand beschikbaar. Ze is het onderwerp van alle gesprekken en omdat ze zich niet geeft, wordt haar naam uiteindelijk door het slijk gehaald. Maar zij, de knappe schoonheid, weet wie er van haar houdt. En op een dag vertrekken zij in stilte: het knappe meisje en haar stille, bescheiden minnaar, om nooit meer naar hun buurt terug te keren. Vertrekken ze gezamenlijk naar een nieuwe bestemming? Waarschijnlijk wel, alleen zegt de tekst het niet met zoveel woorden…

Volledige vertaling
Nummer 

Noelia y Carlitos – Milonga Querida

Mei 2013, Tangofestival L’Aquila, Italie. Noelia Hurtado en Carlitos Espinoza interpreteren de Milonga Querida. Het filmpje begint een beetje bibberig, maar de opname wordt al snel beter. Noelia en Carlitos dansen prachtig ontspannen, heel muzikaal: een genot om naar te kijken. De muziek die speelt is van het orkest van Juan D’Arienzo, de zangstem van Alberto Echagüe.

Nummer 

Pablo Rodriguez y Noelia Hurtado – Indiferencia

Salon de Tango, Turijn, april 2007. Dit moet wel één van de eerste op Youtube vastgelegde optredens zijn van Pablo Rodriguez en Noelia Hurtado. Ik heb een paar keer moeten kijken, want Noelia is hier nog niet blond. Maar ze zijn het écht. Voor hun doen dansen enigzins ingehouden en in een rustig tempo, maar desalniettemin prachtig. Ze dansen de tango Indiferencia, op de muziek van het orkest van Juan D’Arienzo en de stem van Alberto Echagüe.

Nummer 

Pablo Rodriguez y Noelia Hurtado: El vino triste

Planetango is een jaarlijks terugkerend tangofestival in Moskou. De eerstvolgende editie staat gepland voor februari 2022, ijs, weder en corona dienende. Hier zijn we bij de 2008-editie, waar Pablo Rodriguez en Noelia Hurtado de tango El vino triste van Juan D’Arienzo dansen. Bijzonder is het contrast tussen de (ogenschijnlijk) grote bewegingen van Pablo en hoe mooi Noelia in haar as blijft. Mooi ook is de vertraging halverwege. De muziek die speelt is ook van het orkest van D’Arienzo, de zang is van de onvolprezen Alberto Echaguë.

Nummer 

D’Arienzo – Echagüe “Paciencia”

Uitvoering van Paciencia door het orkest van Juan D’Arienzo met  zanger Alberto Echagüe. De opname is van de Saturday’s Show van TV Channel 4 Monte Carlo, Montevideo, Uruguay, februari 1964. Mooie expressie en mimiek van Alberto Echaguë, ooit in 1938 gestart bij het orkest van D’Arienzo, eind 1939 met alle bandleden tegelijk weggelopen, in 1944 weer teruggekeerd. Dirigent Juan D’Arienzo behoort (naast Di Sarli, Troilo en Pugliese) tot de Big Four van de grote tango-orkesten uit de gouden eeuw van de tango (1935-1955). Zijn bijnaam was “El Rey del Compas”, de koning van de beat. Zijn dwingende maatgevoel valt ook af te lezen aan hoe hij als dirigent voor het orkest staat. Grappige showman. Overigens heeft D’Arienzo dit nummer Paciencia zelf gecomponeerd. Volgens Tango.info is het zijn meest uitgevoerde nummer, met Nada más en El vino triste ex equo op nummer twee.

Nummer 

Paciencia

Waarom doen alsof? Accepteer het… Zo is het leven.

De titel van deze, in de salon veelgedraaide tango zette mij, en niet alleen mij, op het verkeerde been. Naast ‘heb geduld‘ heeft paciencia in het Spaans een tweede betekenis in de vorm van ‘accepteer het‘, in de geest van ‘laat maar gaan‘, ‘laat het los‘ of ‘shit happens‘. In dit lied heeft het die tweede betekenis. Paciencia is een cynisch lied over twee ex-geliefden die elkaar na twintig jaar weer ontmoeten. De ontmoeting is geen succes. De voormalig geliefden blijven vreemden voor elkaar. Het lied concludeert dit te accepteren: “Waarom doen alsof? Accepteer het… Zo is het leven.”

Volledige vertaling
Nummer