Tangowille

Het tangolied in muziek, tekst en dans

Tag: Alfredo De Angelis

Como se muere de amor

En in zijn blik, sereen en zuiver, ligt een bitter boekwerk en een liefdesroman besloten.

De tango Como se muere de amor is een aangrijpende ballade over de pijn en het verdriet van onbeantwoorde of verloren liefde. “Hoe men uit liefde sterft”, zo luidt de titel in Nederlandse vertaling. De zeer schetsmatige tekst neemt ons mee naar een intieme en melancholische scène waar een verliefde man in bed ligt, omgeven door een sfeer van eenzaamheid en wanhoop. Een tuin en een witte bloem in het raam symboliseren de schoonheid en kwetsbaarheid van het leven. Een viool speelt, het zachte, melancholische geluid ervan lijkt te reageren op de pijn van de liefdespatient. Op mysterieuze wijze arriveert een vrouw. Zij kust de zieke man op het voorhoofd. De tekst beschrijft hoe alle aanwezigen stil vallen bij deze scène, hetgeen de intensiteit van het moment en de impact van de liefde op hun leven onderstreept. De herhaling van de zinsnede “En in hun blik, een bitter boekwerk en een liefdesroman” versterkt het idee dat liefde zowel een bron van vreugde als van lijden kan zijn. Bron: https://www.letras.com/floreal-ruiz/como-se-muere-de-amor/significado.html

De mogelijk bekendste uitvoering van Come se muere de amor, die van het orkest van Alfredo De Angelis met zanger Floreal Ruiz, begint met een zogenaamde glosa, een gesproken, gedragen inleiding door iemand anders dan de zanger. Dat stukje gesproken proza aan het begin van sommige tango’s wordt een ‘glosa tanguera’ of ’tango glosa’ wordt genoemd. Een ‘glosa’ is een vorm uit de vroege Renaissance, ontwikkeld door dichters van het Spaanse hof in de 14e en 15e eeuw. In een glosa wordt hulde gebracht aan een andere dichter. Met betrekking tot de tango worden deze glosas gebruikt als een kort commentaar op de tango die volgt. Deze werden niet voorgedragen door de zanger, maar door een andere artiest (een glosador). Glosas waren met name heel gebruikelijk op de radio in de Gouden Jaren van de tango (1935-1955). Bron: https://tangosuraustralia.com/glosas-tangueras-tango-glosas/

Volledige vertaling
Nummer 

Gladys Rivero y El Puchu – Como se muere de amor

Juli 2014, San Telmo, Buenos Aires. Humberto “El Puchu” Puchulu is in en om Buenos Aires een bekende danser. Hier viert hij zijn verjaardag. Samen met Gladys Rivero interpreteert hij de tango Como se muere de amor. Mooie omhelzing en mooi rustig gedanst, passend bij het drama van het lied. De muziek die klinkt is van het orkest van Alfredo De Angelis, de stem is van Floreal Ruiz.

Nummer 

Flores del alma

Aan de blauwe hemel schijnt de maan op mij, net als een andere blanke maan die ik nooit meer zal weerzien.

Deze tangowals, getiteld Flores del alma, gaat over de kronkelwegen der liefde. “Bloemen van de ziel”, zo luidt de titel in het Nederlands. Die bloemen zijn de zoete herinneringen aan een liefde die niet heeft kunnen zijn. Aanvankelijk had de tekstdichter een aanbidster, maar hij was zelf verliefd op iemand anders, vandaar dat hij het liefdesaanbod moest afslaan. Dus ging deze liefde over. De dichter herinnert zich de geschiedenis met zoete gevoelens: zij is hém misschien vergeten, maar hij haar zeker niet.

Volledige vertaling
Nummer 

Santiago Fina y Samantha Dispari – Flores De Alma

Mei 2016, Milonga ’t Klooster, Rotterdam. Het Argentijnse danspaar Santiago Fina en Samantha Dispari is op tournee en geeft in Rotterdam een demonstratie. Ze interpreteren de wals Flores del alma, “Bloemen van de ziel”. Mooi gedanst, lekker swingend. Het orkest dat speelt is van Alfredo De Angelis, de stemmen zijn van Carlos Dante en Julio Martel.

Nummer 

Soñar y nada más

Dromen en niets anders, over werelden vol hoop, dromen en niets anders, met een overweldigend verlangen.

Dromen en niets anders, zo luidt de titel van deze tangowals: Soñar y nada más. De tekst ervan spreekt een mooi meisje toe met de boodschap dat het goed is te dromen. Want in dromen is alles mooi. Want liefde bestaat in dromen. Wakker worden maakt daarentegen illusies kapot en dwingt dat je de bittere waarheid onder ogen te zien. Dus is het beter te dromen: dromen dat hij van jou is en voor jou leeft. Want, zo luidt de laatste regel, dromend zul je nooit huilen.

Deze zoete, onschuldig klinkende tango met bittere, bijna fatalistische ondertoon werd geschreven door Ivo Pelay, een van Argentinië’s meest productieve toneelschrijvers van het begin van de 20e eeuw. Pelay (1893-1959) schreef tijdens zijn leven meer dan 200 toneelstukken. Hoewel de meeste van zijn toneelstukken satires of regelrechte komedies waren, schreef hij een aantal populaire lokale musicals die hielpen de tango te populariseren. Wie weet komt dit lied ook uit een dergelijke musical. Daarnaast werkte hij als schrijver voor de radio, als journalist en als regisseur van een aantal van zijn toneelstukken. Hij was tevens directeur van het Teatro Nacional waar veel van zijn toneelstukken werden vertoond. Pelay was ook een productief liedjestekstschrijver van met name tangos en milonga’s, met meer dan honderd nummers op zijn naam. Zijn bekendste werken zijn de tango Adiós, pampa mia, de wals Soñar y nada más en vooral de milonga Se dice de mi. Bron: https://en.wikipedia.org/wiki/Ivo_Pelay

Volledige vertaling
Nummer 

Soñar y nada más – Juan Martin Carrara & Stefania Colina

Veel dansfilmpjes zijn opnamen van demonstraties tijdens een salon of een festival, maar lesfilmpjes, opnames van lesdemo’s vormen een andere categorie. Deze zijn vaak minder spetterend, maar misschien daarom ook échter: rustiger en eenvoudiger. Déze opname is van een workshop van Juan Martin Carrara en Stefania Colina. Het onderwerp is wals. De docenten demonstreren de geleerde figuren. De muziek die speelt is de tangowals Soñar y nada más in een uitvoering van het orkest van Alfredo De Angelis, de stemmen zijn Carlos Dante en Julio Martel.

Nummer 

Gloria

Meisjes zijn geen liefdesspeelgoed, ze hebben gevoelens, weet je.

Gloria is een tango uit 1927. In datzelfde jaar werd het nummer al op plaat gezet door Carlos Gardel. De titel is geen vrouwennaam, maar betekent “Glorie”, roem, de luisterrijke roem van een vreugdevolle overwinning. In de tekst van deze tango wordt een jongedame die glorie voorgehouden door een man die haar avances maakt. Maar die jongedame is niet gek. Ze ziet dat degene die haar beloften maakt (champagne, feesten, sportwagens) een rijke stinkerd is. Een gigolo, een playboy, en ook nog eentje op leeftijd. “Loop maar door, ouwe”, zegt ze, “De jeugd is geen bloem voor je knoopsgat. Je verspeelt je tijd. Koop een kam om deze obsessie uit je hersenen te verwijderen”. Duidelijke taal van een zelfbewuste jongedame.

De ooit veelgeprezen en nog steeds interessante website Tango and Chaos verhaalt van de belevenissen in Buenos Aires van een Amerikaanse milonguero, Rick McGarrey. De beschreven avonturen spelen zich af in de periode 2001-2011. Op deze website staat de tango Gloria, in de uitvoering van De Angelis met Carlos Dante, bovenaan in zijn lijst met favoriete tango’s. Dat is vanwege meerdere redenen: de rijke taal (veel Lunfardo, het voseo), de muziek en de stem van Dante en de thematiek van een zelfverzekerde jongedame die zich niet in de luren laat leggen door een mooipraat van een playboy met centen. Bron: https://www.tangoandchaos.org/chapt_4music/2gloria.htm

De tekst van deze tango is van de hand van Armando Tagini. De muziek werd gecomponeerd door Humberto Canaro, een van de vele muzikale broers van Francisco Canaro. Humberto, pianist, orkestleider en componist, kom je ook wel tegen onder zijn eigenlijke naam, José. De andere broers waren Rafael (gitarist, bassist, orkestleider en componist), Juan (bandoneonist, orkestleider en componist) en Mario (violist, bandoneonist, bassist, orkestleider en componist). De beroemdste broer van het stel was uiteraard Francisco Canaro (1888-1964), violist, orkestleider en componist, tevens de oudste van deze muziekdynastie. Daarna kwamen: Rafael (1890-1972), Juan (1892-1977), Humberto (1896-1952) en Mario (1903-1974). Bron: https://www.todotango.com/english/history/chronicle/538/The-Canaro-brothers-a-tango-dynasty/

Volledige vertaling
Nummer 

Remolino

Ik leef zonder te weten hoe de koorts te weerstaan die zich vastklampt aan jouw liefde.

De muziek van Remolino klinkt zoet. Dat is niet verwonderlijk als je weet de muziek geschreven is door Alfredo de Angelis. Alleen is de tekst is niet zoet, maar heftig. Het begint al met de titel, die betekent draaikolk, wervelwind. De hoofdpersoon, de tekstdichter is terechtgekomen in een draaikolk van tegenstrijdige gevoelens: het lachen van de ex-geliefde, haar stem, haar naam en daartegenover zijn verwarring, zijn gekte, zijn boosheid en zijn gal. De dichter heeft al zijn liefde gegeven, maar het mocht niet baten, de liefde werd niet beantwoord. Hij lijdt, is verdrietig en eenzaam, maar houdt ondanks alles nog steeds van haar. In de laatste, meestal niet gezongen regels droomt hij van haar verlossing.

De tekstschrijver van dit nummer is José Rótulo. Voor De Angelis schreef hij ook de teksten van Pregonera, Pastora, Mi cariñito (een wals), allemaal suikerzoet-sentimentele teksten, helemaal in lijn met de merry-go-round muziek van het orkest van De Angelis. Vergeleken met die teksten is deze tekst van Remolino behoorlijk verfijnd: prachtige regels met veel binnenrijm en gespeend van elke sentimentaliteit. Bron: https://www.todotango.com/english/artists/biography/707/Jose-Rotulo/

Volledige vertaling
Nummer 

Alfredo de Angelis – Dante – Martel “Pregonera”

Dit videofragment is een scene uit de tangofilm “El cantor del pueblo” uit 1948. De film gaat over een tangozanger die beroemd probeert te worden. In deze scene treden op, in volgorde van opkomst: het orkest van Alfredo De Angelis (himself waarschijnlijk achter de piano), zanger Julio Martel en zanger Carlos Dante. Uitgevoerd wordt een van de bekende duetten van De Angelis, “Pregonera”. Het lied gaat over een knap bloemenverkoopstertje dat rozen en anjers uitvent.

Nummer 

Pregonera

Een liefde en een anjer, voor het knoopsgat, voor de liefde. De anjer toverde een illusie, mijn rode hart werd doorboord.

De tekst van Pregonera gaat over een herinnering aan Parijs, aan een knappe straatverkoopster die bloemen verkoopt. Zij prijst de bloemen van de liefde aan, anjers en rozen. De tekstdichter koopt een bloem, valt voor het meisje en haar lach. Maar zij is al weer verder, op weg naar volgende klanten. De dichter blijft achter. Zijn droom valt in duigen, hem rest slechts een paar dode bloemen en een mooie herinnering.

Het Spaanse woord pregón verwees oorspronkelijk naar een mondelinge proclamatie in middeleeuwse stijl die werd afgeleverd op het centrale plein (Oyez, oyez, oyez! oftewel “Hoort, hoort, in opdracht van Zijne Majesteit de Koning”, etc). De pregonero was de stadsomroeper die deze teksten afleverde. Aan het begin van de 20e eeuw in Buenos Aires werd deze term gebruikt voor de straatventers die met luide kreten hun waren probeerden te verkopen in de buurten. In Cuba vormen de pregonera’s een toeristische attractie, zie dit leuke filmpje.

Volledige vertaling
Nummer 

Pregonera – Francisco Castro y Martín Cardoso

Augustus 2018. We zijn in de hoofdstad van Chile, Santigo, bij één van de tweewekelijkse openluchtssalons van de Milonga Callejera. Het optreden wordt deze avond verzorgd door twee mannelijke dansers, Francisco Castro en Martín Cardoso. Interessant om naar te kijken, er wordt gedanst met elegantie, maar ook met veel mannelijke energie. De muziek die klinkt is van het orkest van Alfredo de Angelis, de stemmen zijn van Julio Martel en Carlos Dante.

Nummer 

Stephanie Fesneau and Fausto Carpino – Ilusión Azul

Stephanie Fesneau and Fausto Carpino zijn geweldige tangodansers, en als het de wals betreft dan helemaal! “Excellent, heel goed”, schrijft een Youtube-commentator bij deze uitvoering van de wals “Ilusión Azul”. De muziek die klinkt is van het orkest van Alfredo De Angelis, de stem is van Carlos Dante. Plaats en tijd: Nou Tango Berlin, december 2019.

Nummer 

Gaston & Moira – Nov 2013 Angélica (Vals)

Villa Malcolm, november 2013. Gaston Torelli en Moira Castellano dansen de wals Angélica. Het dansje is een beetje wild, maar leuk om naar te kijken. Gaston en Moira hebben plezier. De muziek die speelt is van het orkest van De Angelis, de stem is van Juan Carlos Godoy. Villa Malcolm Club Social y Deportivo, beter bekend als “El Malcolm”, is een cultureel, sociaal en sportcentrum in Buenos Aires dat de wijken Villa Crespo en Palermo met elkaar verbindt, precies op de grens die de twee gebieden scheidt. El Malcolm is een traditionele buurtclub, een ​​ontmoetingspunt voor diegenen die op zoek zijn naar een klein veldje waar ze kunnen voetballen (er zijn kindervoetbalkampioenschappen), schaatsen of acrobatieklessen. Maar vooral is het een geliefd centrum voor de milongueros die de verschillende milonga’s kunnen bezoeken die deze club huisvest. Bron: https://www.yelp.com/biz/villa-malcolm-club-social-y-deportivo-buenos-aires?hrid=G_jZXntArsPWCTpFspswyw

Nummer 

Chino Laborde y Solo Tango Orchestra – Mi Dolor

Mei 2019, Milaan. We zijn in de milonga Cristal, gehuisvest in de zalen van Spirit de Milan. Het Solo Tango Orchestra speelt met gelegenheidszanger Walter “El Chino” Laborde de tango “Mi dolor”. Solo Tango Orchestra is een Russisch kwartet dat over de wereld trekt en op festivals speelt. Chino Laborde (1972) komt uit Argentinië. Zijn bijnaam “El Chino” dankt hij aan zijn licht-Chinese trekken. Hij is vaste zanger van het Orquesta Fernández Fierro. Daarnaast zingt hij ook bij het Sans Souci Orchestra en heeft hij een CD gemaakt met gitarist Diego Kvitko. El Chino ook acteur, vooral in tango-gerelateerde films en hij zingt als hobby in een rockband. Bron: https://www.todotango.com/english/artists/biography/1220/Walter-Laborde/

De inspiratie voor het hier dynamisch gespeelde Mi Dolor is de uitvoering van het orkest van Juan D’Arienzo uit 1972. Het origineel is van het orkest van Carlos Marcucci uit 1930 (met Roberto Diaz). In tangosalons is de instrumentale versie van Alfredo De Angelis uit 1957 het meest bekend. Het bijzondere van de versie van D’Arienzo uit 1972 is dat die zo dansbaar is, terwijl die opgenomen is in een tijd dat er allang niet meer gedanst werd; in 1972 was de tango als sociaal dansfenomeen in Argentinië al zo’n vijftien jaar overleden. Juan D’Arienzo was een echte diehard: tot één jaar voor zijn dood in 1976 ging hij door met opnemen. Grofweg de helft van zijn bijna zesduizend opnamen stamt uit de (dans)periode 1935-1955, de andere helft is uit de non-dansperiode daarná.

Nummer