Tangowille

Het tangolied in muziek, tekst en dans

Tag: Anibal Troilo

Fernando Carrasco y Maria Ines Bogado “Mi Tango Triste”

December 2019, The Living Milonga, Roma. Fernando Carrasco en Maria Ines Bogado interpreteren “Mi Tango Triste”, een tango van Troilo en Contursi. Zo hartstochtelijk dit lied is, zwaar van liefdesverdriet, zo heftig wordt het ook gedanst. De prachtige muziek is van het orkest van Anibal Troilo, de stem van Alberto Marino.

Nummer 

Sombras nada más

En als een geest bleef ik achter, bevend, het zeeblauw van jouw ogen missend die zich voor mij gesloten hebben, zonder te zien dat ik zo ben…

Alleen maar schaduwen, zo luidt de Nederlandse vertaling van deze tango Sombras nada más. Die schaduwen slaan op het leven van de tekstdichter dat somber en duister is omdat hij de liefde van zijn leven moet missen. Verloren in eenzaamheid, zo moet de dichter verder leven. De tekstdichter beklaagt zich, eenzaam en verdrietig als hij is, dat de geliefde hem niet meer kan zien. Heel even was er licht in zijn leven toen de geliefde verscheen: een vuurvliegje was ze, met zeeblauwe ogen. Wat ertussen gekomen is, wat de breuk veroorzaakt heeft, zegt het lied niet. De tekstdichter “stort zijn bloed uit aan de voeten van de geliefde” om te bewijzen dat hij niet meer kan liefhebben.

De tango Sombras nada más werd in 1940 geschreven door Francisco Lomuto (muziek) en José Maria “Katunga” Contursi (tekst). Het lied is gewijd aan een werkelijk bestaande persoon: Susana Gricel Viganó. Rond 1935/36 — Katunga was 25, zij was 16 jaar oud— ontvlamde tussen hen een heftige liefde. Contursi, die bekend stond als een vrouwenversierder, een Don Juan, koos daarop echter voor zijn huwelijk (hij was getrouwd en had een kind). Maar zijn passie voor Gricel bleek geen eendagsvlieg. Ondanks de verbroken relatie bleef de liefde knagen. De gefnuikte liefde tussen Katunga en Gricel werd een vruchtbare dichtader waaruit vele tango’s zijn ontsproten. In het oeuvre van Contursi zijn, gezien de hartstochtelijke thematiek, zeker een veertigtal tango’s gewijd aan zijn smartelijke liefde voor Gricel, geschreven in de periode 1937-1949. Bron: http://tangosalbardo.blogspot.com/2020/10/los-tangos-que-le-debemos-gricel.html

Volledige vertaling
Nummer 

Garras

Ik heb het gevoel dat mijn leven wegglijdt… en jij huilt niet om mij. Ik zoek troosteloos naar jouw warmte en je bent er niet.

Heftig lied, dit Garras. Het onderwerp is liefdesverdriet, meer in het bijzonder de onbereikbaarheid van de geliefde die niet thuis geeft. De titel, Garras, betekent “klauwen”. De klauwen slaan op het verdriet van de tekstdichter, op zijn smarten die als klauwen vastgrijpen in zijn ziel, die zijn hart verscheuren. In het lied is er sprake van een ontmoeting, de tekstdichter wacht op zijn geliefde. In het derde couplet is de geliefde blijkbaar gearriveerd, er is sprake van vergiffenis en begrip maar de liefde waar de tekstdichter op hoopt, is onbereikbaar. De tekstdichter blijft achter, eenzaam en huilend.

De tango Garras is onderdeel van een hele sequel, namelijk de werkelijk bestaande love story tussen de tekstdichter van dit lied, José Maria Contursi (1911-1972) en Susana Gricel Viganó (1920-1994), beter bekend als Gricel. Contursi wijdde een hele sesie tango’s aan deze liefde die lang onbereikbaar bleef. Het tweetal ontmoette elkaar voor het eerst bij een radioshow in Buenos Aires. Ze waren toen 24 respectievelijk 15 jaar oud. Twee jaar later, toen Contursi ging kuren in Capilla del Monte, de woonplaats van Gricel in de bergen van de provincie Córdoba, sloeg de vlam in de pan. De liefde ontvlamde. Maar toen puntje bij paaltje kwam koos Contursi voor zijn gezin. Contursi was getrouwd en had kinderen. Daarna zou Gricel ook trouwen en een dochter krijgen. Maar Contursi bleeft naar zijn Gricel verlangen en er ontstond een hele reeks van aan haar gewijde tango’s. Eentje daarvan, Gricel (1942), droeg zelfs als titel haar naam, waarmee de liefdegeschiedenis openbaar werd. Nog weer veel later, in 1962, ontmoetten ze elkaar weer. Contursi was 51 jaar oud en weduwnaar, Gricel 42 en gescheiden. Daarna bleven ze elkaar zien. Er ontstond een relatie. In 1967 trouwden ze waarna, tot aan de dood van Contursi, nog vier gelukkige huwelijksjaren volgden. Bron: https://www.todotango.com/english/history/chronicle/113/Gricel/

Volledige vertaling
Nummer 

Fausto Carpino & Stephanie Fesneau – Me quede mirandola

Juni 2015, L’Aquila Tango Festival & Marathon, Italië. Het danspaar Fausto Carpino en Stephanie Fesneau interpreteert de tango Me quedé mirandola. Prachtig gedanst: de walsjes van Fausto en Stephanie vind ik geweldig, maar ook deze tángo wordt fenomenaal gedanst. De muziek die speelt is van het orkest van Anibal Troilo, de stem is van Alberto Marino.

Nummer 

Fernando Sanchez y Ariadna Naveira – Siga el Corso

Oktober 2009, Milonga Parakultural in Salon Canning, Buenos Aires. De nog jonge Fernando Sanchez en Ariadna Naveira dansen de tango “Siga el Corso”. Prachtig gedanst en Fernando en Ariadna dansen zowaar ook nog even een stukje close. Ariadna is de dochter van tangodans-vernieuwer Gustavo Naveira en de zus van Federico Naveira, ook een tangodanser. De muziek die klinkt is van het orkest van Anibal Troilo, de stem is van Alberto Marino.

Nummer 

Stephanie Fesneau y Fausto Carpino – Yuyo verde

Juni 2022. Stephanie Fesneau en Fausto Carpino dansen de tango Yuyo verde van Domingo Federico en Homero Expósito. Werkelijk prachtig gedanst. Hun walsen zijn altijd wonderschoon van dynamiek, maar deze tango is ook prachtig. Alleen de locatie van deze performance achterhalen lukt mij niet. De video is gepost door Tango Pasión Radio, een Italiaans radiostation. De muziek die klinkt is van het orkest van Anibal Troilo, de stem van Floreal Ruiz.

Nummer 

Fausto Carpino y Stephanie Fesneau – Cada dia te extraño más

Februari 2013 in tangosalon Griseta de Montpellier, Frankrijk. De Italiaan Fausto Carpino en de Française Stephanie Fesneau dansen er de tango Cada dia te extrano mas. Fausto en Stephanie spelen een thuiswedstrijd, want ze geven op die plek ook les, Fausto is ook een van de DJ’s. De muziek die speelt is van het orkest van Anibal Troilo, de stem van Francisco Fiorentino.

Nummer 

Lo que vos te merecés

Wat heb je? Huil je? Wees niet zo. Het was niet alleen jouw schuld dat ik alles, alles kwijt ben.

Prachtige tango, deze Lo que vos te merecés, oftewel “Dat wat je verdient”. De tekst heeft een verhalende vorm. Het verhaal begint met een geliefde die onverwacht terugkeert naar haar ex. Haar plotselinge verschijning verrast hem totaal, hij vergeet haar bijna een hand te geven. Hij, de ex, heeft niet veel te makken. Hij bewoont een kale kamer. Hij zit blijkbaar aan de grond, ten gronde gericht na de dwaze verliefdheid die deze dame betrof. Zij, de dame, heeft het klaarblijkelijk beter gedaan, zij hoeft geen honger en dorst te hebben, haar leven móet wel een feest zijn. Maar wat blijkt: ze keert terug vol spijt. Ze is bedrogen. Haar grootheidswaanzin is over, nu krijgt ze haar verdiende loon. Hiermee eindigt het verhaal. Een open einde dus, want de afloop krijgen we niet te horen.

Volledige vertaling
Nummer 

Sur

Nostalgie naar de dingen die voorbij zijn, zandkorrels meegevoerd door het leven, verdriet om de buurten die veranderd zijn en bitterheid om de droom die vervloog.

Prachtig lied, dit Sur (“Zuid”), een melancholische tango over oude buurten en een vervlogen liefde. Het “Zuid” uit de titel verwijst niet naar het zuiden van Argentinië, naar Patagonië, maar naar het zuidelijke gedeelte van de stad Buenos Aires. Het lied bezingt het kruispunt van de avenidas San Juan en Boedo, ten zuiden daarvan de wijk Pompeya, en nog zuidelijker, de inundaties van de Riachuelo (rio Matanza). In het lied figureert een dijk, het licht uit een winkelruit, de smidse op de hoek, modder en steppe. En een jeugdliefde, een bruidskapsel, een gestolen kus, vreedzame wandelingen onder de sterrenhemel. Maar het heeft niet zo mogen zijn. De liefde vervloog en de oude buurten zijn veranderd, die zijn niet meer zoals ze waren…

Troilo’s samenwerking met Manzi in de jaren veertig leverde verschillende hits op, waaronder Barrio de tango en de wals Romance de Barrio, maar geen enkele bereikte de universele erkenning van Sur (Zuid), misschien wel Argentinië’s meest geliefde tango ooit. De Argentijnse auteur Ernesto Sabato zei dat hij alles wat hij heeft geschreven zou weggeven voor het voorrecht om de auteur van Sur te zijn. Het kruispunt van avenidas San Juan en Boedo is door deze tango beroemd geworden. In 1995 verklaarde het Argentijnse Congres de bar op die plek tot een locatie van historisch belang. De buitenkant van het gebouw is zodoende behouden gebleven. In 2000 werd de bar omgedoopt tot “Homero Manzi”. De tekst van de tango roept de jonge jaren op van Homero Manzi die eerst bij zijn ouders in de buurt van San Juan en Boedo woonde en later leerling was op een school in de buurt van Pompeya. Met zijn verzen verbindt Manzi de twee buurten in een romantisch tijdsbeeld dat deel uitmaakt van zijn herinneringen. Bron: https://letrasdetango.wordpress.com/2010/05/25/219/

Homero Manzi (1907-1951) kwam zelf niet uit Buenos Aires. Hij werd geboren in Añatuya, in de provincie Santiago del Estero. Zijn dichterlijke geest kwam enkele jaren later tot leven in de wijk Pompeya van Buenos Aires. Hij begon als leraar aan een middelbare school, maar hij gaf dat beroep op voor de poëzie, zoals hij later zijn rechtenstudie zou opgeven toen hij van de universiteit werd gestuurd omdat hij tot de rebellen behoorde van de “studenten in espadrilles” die in 1930 door de Florida-straat paradeerden om zich te onderscheiden van het andere “type schoeisel” die het land regeerde. Eind 1947 legden Homero Manzi en Aníbal Troilo de laatste hand aan de tango Sur. Volgens García Giménez vermoedde Manzi toen al dat hij dodelijk ziek was en ook zijn vrienden vreesden het ergste. Ondanks zijn gekwelde gemoedstoestand schreef hij Sur, verlangend naar zijn weelderige jeugd in de door hem geadopteerde buurt. Bron: https://www.eltango.com.ar/letras/sur-en-ingles/

Volledige vertaling
Nummer 

Noelia Hurtado and Carlitos Espinoza – Sur

November 2018, Montpellier, Frankrijk, de 5e editie van het tangofestival Les Intanguptibles. De onvolprezen Noelia Hurtado and Carlitos Espinoza dansen daar de tango “Sur”. De muziek, ingehouden en met veel stiltes, is niet makkelijk om op te dansen, maar Noelie en Carlitos doen dat prachtig. De muziek die speelt is van het orkest van Aníbal Troilo, de stem is van Edmundo Rivero.

Nummer 

Mensaje

Bericht waarmee ik je vertel dat ik je vriend ben, en dat ik met jou de kar trek.

Mensaje heet deze tango, ofwel “Bericht”. Het bericht in kwestie komt van ver: uit de hemel. De tekst geeft een boodschap weer van iemand die niet meer is, die overleden is. De overledene brengt een boodschap over aan een goede vriend. Het bericht is gemengd: houd je bezig met het goede, respecteer de liefde en “Nou verder niets, dat het je goed gaat”. Ondertussen spelen ook ergenissen op. Er is sprake van wandaden, van rancune, van pesterijen: de vriendschap kende blijkbaar keerzijden. Maar de uiteindelijke boodschap van boven is toch dat ze vrienden zijn.

De muziek van deze tango is uit 1951, van Enrique Santos Discépolo. Hij overleed in datzelfde jaar, op 23 december. Het verhaal gaat als volgt verder, aldus Argentina Francesca: “Een paar dagen nadat Discépolo stierf, belde zijn vrouw Tania met de dichter Cátulo Castillo. Ze vertelde hem dat ze de muziek had van een onvoltooide tango van Discépolo. Cátulo bewaarde de tango in een van de zakken van zijn jas en vergat hem meer dan een jaar. Toen hij de muziek weer vond, schaamde hij zich en ging hij slapen. Om vier uur ’s nachts stond hij op en voelde dat iemand hem een tekst dicteerde die perfect paste bij de tango van Discépolo en dat is de tekst van ‘Mensaje’ geworden. Volgens Castillo werd de tekst hem gedicteerd vanuit het graf”. Bron: epaleccs.info/el-tango-mensaje/ (link is dood)

In de tekst van Mensaje schildert Castillo zichzelf als een lastpak, als een oude brombeer. Dat is natuurlijk een commentaar op zijn eigen persoon, een dubbelzinnig soort zelfkritiek. Cátulo Castillo (1906-1975) was een getalenteerd persoon. Op zijn 17e componeerde hij zijn eerste tango, Organito de la tarde. Daarnaast was hij in zijn jeugdjaren ook boxer, lid van de Argentijnse delegatie aan de Olympische Spelen van Parijs in 1924. Hij was docent aan het conservatorium Manuel de Falla in Buenos Aires en later ook directeur. Ook was hij afwisselend secretaris en directeur van de SADAIC, de Argentijnse Buma-Stemra, een voor tangomuzikanten belangrijke organisatie, in 1930 opgericht door onder meer Fresedo, Canaro, Manzi en Discépolo. En hij maakte films: Castillo schreef filmscripts, filmmuziek en soundtracks. Castillo was bevriend met Juan Perón. Toen die in 1955 werd afgezet, werd ook Castillo in de ban gedaan: in de periode 1955-1960 verloor hij al zijn officiële posities én zijn inkomsten uit de muziek, omdat zijn muziek op de radio geboycot werd. Bron: https://en.wikipedia.org/wiki/C%C3%A1tulo_Castillo

Volledige vertaling
Nummer 

Maja Petrović y Marko Miljević – Mensaje

De dramatische muziek die klinkt is van het orkest van Anibal Troilo met de stem van Roberto Rufino, een opname uit 1965. Mensaje, zo luidt de tango die gespeeld wordt; “Bericht” of “Boodschap”. Dit nummer wordt geïnterpreteerd door Maja Petrović en Marko Miljević. Een Spaanstalige commentator op Youtube schrijft: “Is Maja soms geboren in Barrio De Abasto (de wijk in Buenos Aires waar onder andere Gardel, Troilo en Pugliese woonden)? Wat een sensualiteit, gratie, gevoel en muzikaliteit!” Plaats en tijd: milonga “La Gilda” in Brescia, Italië, september 2015.

Nummer