Het tangolied in muziek, tekst en dans
De gevoelige tangowals Tu pálida voz wordt in deze video stemmig en meerstemmig uitgevoerd door het duo La otra vuelta. De twee wel heel prachtige stemmen zijn van Ana Paula González en Pablo Sebastián Marino (gitaar). De video is uit september 2016, de locatie is het huis van Cristina Larice de Roura.
In de stilte weerklonk jouw stem, je lieve stem, ver weg en verloren, jouw bevoren, bleke stem.
De tangowals Tu pálida voz is, ook al is het een wals, een lied vol van liefdesverdriet. De tekst gaat over een afscheid dat definitief is. “Jouw bleke stem”, zo luidt de titel. Die bleke stem zei “Tot ziens, tot ziens”. De stem was oorspronkelijk een lieve, maar klinkt bij het afscheid door onderdrukte emotie bleek en ijskoud. De tekstdichter is kapot van verdriet en maakt zich wijs dat de geliefde terugkomt: “Ik hoor je stappen op het pad, ik hoor je stem mijn naam roepen”. Tegelijkertijd weet de dichter ook dat deze gedachten nutteloos zijn, want: “Nooit… nooit zul je terugkeren”.
Volledige vertalingDeze video geeft een duet weer gezongen door Juandiego Builes, leerling, met zijn leraar Hector Salazar. Samen zingen ze de tangowals Soñar y nada mas. Het is, denk ik, niet zo moeilijk te raden wie de leraar is, maar de stem van de leerling mag er ook zijn. De gitaarbegeleiding is van Elkin Restrepo en Requinto Ricardo Perez. Het filmpje is uit 2016, de locatie is Palermo, een dorpje in Antioquia, Colombia.
La Valentina Tango is een tango-duo, waarvan Valentina Odriozola de zangeres is, eentje met veel présence en een mooie dictie. In deze video voert het duo Tormenta uit, een getormenteerde tango van Enrique Santos Discépolo. Mooi gespeeld en prachtig gezongen. Valentina is afgestudeerd als advocaat. De tango heeft haar altijd sterk gefascineerd, ze heeft zang gestudeerd bij drie uitstekende leraren en de rest is haar roeping, haar loyaliteit aan de buitenwijk, het stukje buitenwijk dat in sommige gebieden nog steeds klopt, de toon, de dictie van de buurt, de natuurlijke vormen van de genre en de smaak van een tijdperk. Ze vertelt zelf: “Ik hield van tango sinds ik klein was, sinds ik een cassette van Carlos Gardel in mijn handen kreeg. Ik begon onmiddellijk alle tango’s te zingen die ik hoorde. En ik herhaalde ze keer op keer. Nogmaals… soms was de enige onderbreking de dampende stoofschotels van mijn grootmoeder, of kaartspelletjes en trucjes met mijn grootouders.” Bron: http://tangosalbardo.blogspot.com/2014/04/la-valentina-y-el-burlesque-tango.html
Het duo Luz de Azabache (“Gitzwart licht”) geeft in deze video hun interpretatie van de candombe “Azabache”, het lied waaraan ze naar alle waarschijnlijkheid hun naam ontleend hebben. Sebastián Luna bespeelt de achtsnarige gitaar en de zang is van Josefina Guedalevitch Ilundain. De locatie is de antiekwinkel “Los Criollos” van Alan en Arturo Reichel, Bolívar 778, San Telmo, Buenos Aires. Het filmpje is uit 2018. Duo Luz de Azabache heeft een Facebook-pagina en ze staan met drie liedjes op Bandcamp.
Con los amigos oftewel A mi madre is een walsje van Carlos Gardel. In deze video wordt het solo uitgevoerd door Rosa Madreselva Príncipe, de gitarist van het duo La vertiente. De opname is een beetje een stiekeme, vanuit een ongewone hoek, maar de uitvoering is oprecht, mooi en klein. Plaats en tijd: Club Nivangio, Buenos Aires, januari 2017.
Een expressieve huiskamer-opname uit 2017, deze uitvoering van El bulín de la calle Ayacucho. Zang: Emilio Galina, gitaar: Leo Felipelli. Over deze muzikanten is niet veel te vinden, niet eens of het Argentijnen zijn of niet. Samen hebben ze nóg een video op Youtube, een uitvoering van Melodias de arrabal. Gitarist Leo Felipelli zit op Facebook en heeft een artiestenprofiel op Spotify.
In deze video uit 1948, geüpload door de kleinzoon van de begeleidende gitarist Edmundo Zaldivar, speelt een nog jonge Anibal Troilo (34 jaar oud) de tangowals Palomita blanca. Prachtig om te zien en te horen. “Een wonder”, schrijft een van de commentatoren op Youtube, “de bandoneon was een verlengstuk van zijn handen”. Het enige wat in deze video ontbreekt is zang, maar het schijnt dat Troilo een zwak had voor dergelijke kleine, instrumentale bezettingen. Midden jaren vijftig vormde Troilo met gitarist Roberto Grela het kwartet Troilo-Grela, waarvan ook deze Edmundo Zaldivar deel uitmaakte.
La 2×4 is een radiostation uit Buenos Aires dat zeven dagen per week tangomuziek uitzendt, dag en nacht. Klik hier voor de programmering en hier om online te luisteren. Op weekdagen van 9 tot 12 uur in de ochtend kun je luisteren naar “El Arranque”, een programma van Luis Tarantino. In dat programma was juli 2018 Inés Cuello te gast. In deze video, opgenomen in de studios van La 2×4 zingt zij Fuimos, een tango van José Dames en Homero Manzi. De gitaarbegeleiding is van Leonardo Andersen. Prachtig gezongen en gespeeld.
Deze video is uit begin 2020. Emilia Danesi zingt de tango Marión, op gitaar begeleid door Pedro Cecchi. De achternamen ogen Italiaans, maar het gaat hier toch heus om twee Argentijnse muzikanten. Emilia Danesi, geboren in San Miguel de Tucumán, is opgeleid aan het Conservatorio Superior de Música Manuel de Falla. Ze woont in Buenos Aires, alwaar ze lesgeeft en ook regelmatig optreedt. Haar repertoire breder dan tango alleen, omvat de hele Argentijnse folklore. Op Youtube heeft ze een eigen muziekkanaal, maar ze is ook te vinden op Instagram en Facebook.
We schrijven 2014. Heel overtuigd en overtuigend zingt Romina Balestrino de Milonga del 900, op gitaar begeleid door Sergio Menem. Romina Balestrino werd geboren in Buenos Aires. Zij studeerde zang en hobo aan het Stedelijk Conservatorium Manuel de Falla in Argentinië. Tegenwoordig woont zij in Spanje, ze werkt als zang- en acteerleraar en docent koordirectie aan muziekscholen in Madrid. In de zomer van 2016 bracht zij haar eerste tangoalbum uit, Seremos Tango. In 2020 kwam haar tweede album uit, Mi versión de los hechos, dat in 2021 genomineerd werd voor de “Premios Gardel”. Romina Balestrino staat met haar muziek op Spotify. Bron: https://www.rominabalestrino.com/
In de hoop je te ontmoeten, zigzagde ik langs vele wegen, mijlen en mijlen legde ik af.
Behalve de naam van een tangosalon in Bussum is Buscándote ook een titel van een tango. Vreemd, die vier lettergrepen. Het accent op de a helpt de titel te ontcijferen: het is buscándo-te, oftewel “Op zoek naar jou” (letterlijk: zoekende-jou). De tekst van deze tango is een gelaten liefdeslied vol van berusting: een verloren liefde, de wake van de ziel, de stille intimiteit van de nacht. De auteur van het lied is lang op zoek geweest naar zijn geliefde, hij legt heel wat kilometers af om haar te vinden. En zou hij eenmaal bij zijn geliefde aankomen, is de uitslag nog onzeker; hij houdt rekening met de mogelijkheid dat hij dan weer moet gaan zwerven.
Volledige vertalingDe gitaarsalon van Enkhuizen is een sympathieke club: een podium voor professionele én beginnende gitaristen. Alle genres komen aan bod, zo ook tango. In deze opname uit januari 2017 spelen Iris Pielage en Tim Panman het prachtige Alfonsina y el mar, een Argentijnse zamba met als onderwerp de zelfverkozen dood van de dichteres Alfonsina Storni. Heel bijzonder: de lovende commentaren op Youtube zijn bijna allemaal in het Spaans en gelden zowel het gitaarspel als zang en uitspraak van Iris Pielage. Iris is adviseur kunst en cultuur bij Berenschot, Tim Panman is een gitarist die zich specialiseert in tango, flamenco, klassieke muziek en Zuid-Amerikaans folkloristische muziek. Tevens is hij bestuurslid van de gitaarsalon.
Café Lyrik is een levendig muziekcafe in Berlijn, met vier of meer optredens per week. Hier, in december 2015, presenteren Beatriz Merill (zang) en Sean Parker (piano) hun versie van Se dice de mi. De stem van deze zangeres is bijna net zo penetrant als die van Tita Merello, die misschien wel de bekendste versie van dit lied op haar naam heeft staan. Klik hier voor haar versie, een scene uit de Argentijnse tangofilm Mercado de abasto. Regisseur van deze film was Lucas Demare, een broer van orkestleider Lucio Demare.
December 2016, de gitaarsalon van Enkhuizen. Mirre Valkenburg zingt Bajo un cielo de estrellas, op gitaar begeleid door Alvaro Rovira Ruiz. Prachtig en blij gezongen walsje met een inleiding van de zangeres. Mirre Valkenburg (1983) heeft zich tijdens haar bacheloropleiding Latin Zang aan het conservatorium van Rotterdam op verschillende Zuid-Amerikaanse muziekstijlen toegelegd. Ze kreeg les van o.a. Connie de Jongh, Josee Koning en Juan Tajes. Haar focus ligt nu vooral op tango en Argentijnse folklore. Bron: https://samenuitthuis.nl/portfolio/nuevos-tangos-viejos/
Te voelen dat alles, alles haar naam noemt, dat geeft me een enorm verlangen om te huilen.
Onder een sterrenhemel, zo luidt de titel van deze wals. In de tekst is het donker. De schrijver/zanger keert terug naar zijn oude buurt, benieuwd hoe het er nu is: zijn oude vrienden, het oude café. Zijn gedachten keren terug naar zijn jeugd en naar de liefde die hij heeft achtergelaten. Hij hoort een stem die zegt: “ik weet dat je voor haar bent gekomen, voor haar.” In alles hoort hij haar stem, dat doet bij hem de tranen opwellen.
Een goede verstaander zou in de romantische liefdesregels van deze wals uit 1941 de romance tussen Susana Gricel Viganó en de tekstschrijver José Maria Contursi kunnen herkennen. Heel onmogelijk is dat niet, omdat hun liefde in 1938 opbloeide en Contursi vanaf 1941 vele tango’s aan zijn Gricel wijdde. Het thema van het lied, de oude buurt, de vrienden, het oude café pleit echter daar niet voor, deze requisieten passen niet bij de liefdesgeschiedenis tussen “Katunga” en Gricel. Het laatste couplet past inhoudelijk wel weer goed. Dus het pleit is onbeslist. Bron: https://www.todotango.com/english/history/chronicle/113/Gricel/
Volledige vertaling