Tangowille

Het tangolied in muziek, tekst en dans

Tag: Edgardo Donato

Sacale punta

De tango is een koning die leven geeft
 en in zijn noten verspreidt hij
 zijn liefde.

Een milonga om een puntje aan te zuigen, dat is deze Sacale punta. Letterlijk betekent de titel: “Zet er een punt aan” of in beter Nederlands: “Zuig er een punt aan”. In de tekst handelt het om de milonga zoals die in de salon gedanst wordt. De milonga is een dans die iedereen opwindt: de musici zijn scherp, de bandoneons grommen, de meisjes krijgen rode wangen en de mannen moeten ook scherp zijn, man wezen.

De enige uitvoering uit de gouden dans-era van de tango van Sacale punta is die van het orkest van Edgardo Donato, met de zangers Horacia Lagos en ene Randona. Dat “Randona” klinkt geheimzinnig. Volgens tango.info is het de artiestennaam van Armando Julio Piovani, een zanger (en violist) die alleen met Donato heeft opgenomen: acht tango’s, twee milonga’s en één wals. Bron: https://tango.info/ArmanPiova

Volledige vertaling
Nummer 

Ricardo y Raquel – Sacale punta

Sinterklaasdag 2009, milonga La Bruja, Ansterdam. Ricardo en Raquel Lang interpreteren de milonga Sacala Punta. Mooi klein gedanst en mooi samen. Ricardo en Raquel zijn dansleraren uit Keulen. Raquel startte met ballet en begon in 2003 met de Argentijnse tango. Ricardo danste negen jaar intensief salsa en ontdekte in 2001 de Argentijnse tango. Sinds 2004 dansen, trainen en werken ze samen. Ze geven tangoles en dansen shows in binnen- en buitenland. In 2009 stonden ze in de finale van de wereldkampioenschappen in Buenos Aires. Bron: http://tango-argentino-koeln.de/ricardo-und-raquel/

Nummer 

La milonga que faltaba

Vang aan, Catalina, en leer de juffers van Florida deze milonga te dansen op het meest stadse ritme.

La milonga que faltaba is een milonga uit 1938. Volgens de titel is het “de milonga die nog ontbrak” op de lijst van meest geliefde, vaderlandse en grootsteedse milonga’s. De tekst bevat verwijzingen naar het roerige politieke verleden van Argentinië in het midden van de negentiende eeuw, naar de laarzen van de Marzorca, de militie van dictator Juan Manual de Rosas. In de tekst moet ene Catalina de juffers van Florida, een buitenwijk in Buenos Aires, de milonga leren dansen. In de jaren ’30 was de milonga ciudadana, de stadse milonga, erg in trek. Blijkens de tekst is deze milonga hip, modern en grootsteeds (porteño), dit ter onderscheid van de tragere plattelandsmilonga, de milonga campera.

Gek genoeg is deze milonga in de klassieke dans-era van de tango, de jaren 20/30/40/50, maar één keer uitgevoerd, namelijk door het orkest van Edgardo Donato, ook de componist van de muziek. In die uitvoering is alleen het refrein te horen, de twee coupletten worden niet gezongen.

Volledige vertaling
Nummer 

La Milonga que faltaba – Diego Romero y Ainara Hornillo

Als je misschien vergeten was dat de tango een Zuidamerikaanse dans is, dan helpt deze video je gedachten te resetten. In het bijgaande filmpje dansen Diego Romero en Ainara Hornillo La Milonga que Faltaba, en hoe! Fabuleus, welk een souplesse. Grappige setting ook, met het voetbal op de televisie. Plaats en tijd: Marbella, Spanje, september 2011. De muziek die speelt is van het orkest van Edgardo Donato, de stem is van Horacio Lagos.

Nummer 

El Pibe Avellaneda y Geraldin Rojas – El Adios

Een bijzonder dansfilmpje is dit. We schrijven het jaar 2005. De locatie is de roemruchte milonga Porteño y Bailarin. Een nog jonge Geraldine Rojas treedt op met de befaamde milonguero El Pibe de Avellaneda, oftewel “De jongen van Avellaneda” (Avellaneda is een buitenwijk van Buenos Aires). Ze interpreteren de tango “El Adios”: prachtig is de elegantie van Geraldine en de stijl van El Pibe krachtig. Het orkest dat speelt is van Edgardo Donato, de zangstem die van Horacio Lagos.

El Pibe de Avellaneda is de bijnaam van Pepito Avellaneda (1930-1996). Ook dat is een bijnaam, zijn echte naam was José Domingo Monteleone. Hij begon op zijn twaalfde met dansen tijdens het carnaval in Avellaneda. Zijn eerste demonstratie was in het Teatro Roma van Avellaneda. Hij was toen vijftien jaar oud. Zijn beroep was pizza verkopen. Met zijn vader dreef hij een pizzeria, maar hij was gek op dansen. Als het carnaval was, bestelden mensen in de clubs pizza, hij bezorgde en bleef om te dansen. Om zes uur ’s ochtends ging hij naar huis en begon pizza klaar te maken voor de volgende dag. Tango dansen heeft hij zelf geleerd: een kwestie van proberen, een stap zetten, nog een stap. In de clubs, onder mannen alleen, leerde hij een vrouw leiden: “Als je weet hoe je een man moet leiden, is het gemakkelijker om een ​​vrouw te leiden”. Bron: https://www.todotango.com/english/artists/biography/658/Pepito-Avellaneda/

Nummer 

Ella es asì

Als een viool is haar zang, rinkelend haar lach en haar stem een lijster… Zo is zij.

De titel van deze milonga, Ella es asì, betekent “Zo is zij”. De tekst gaat over een dame waarvan de schoonheid, deugd en moraal boven alle twijfel verheven is. Zij is knap, haar stem is wonderschoon, als een lijster. Ze is loyaal, nobel en vergevingsgezind. Haar hart is vol vrouwelijke liefde, moederlijke liefde, huiselijke liefde. Voor haar kinderen zou ze door het vuur gaan. Sterker nog: ze zou ervoor moorden en sterven. Zo is zij, deze porteña, havenbewoonster oftwel inwoonster van Buenos Aires. Kortom, de trots van Buenos Aires, dat is zij.

Volledige vertaling
Nummer 

Geraldine Rojas & Javier Rodríguez – Ella es asì

Maart 2002 in dansschool La Viruta te Buenos Aires. Geraldine Rojas en Javier Rodríguez dansen de milonga “Ella es Así”. Geweldig om te zien! Geraldine en Javier waren destijds het meest veelbelovende danspaar in de tangowereld. Gerardine woont tegenwoordig in Amsterdam en heeft daar met haar man Ezequiel Paludi een dansschool, Javier reist over de wereld als tangodanser en -leraar. De muziek die speelt is van het orkest van Edgardo Donato, de stem is van Horacio Lagos.

Nummer 

Antonellina ed Emiliano – Carnaval de mi barrio

November 2012, Milonga delle Rose in Fiorenzuola d’Arda, Italië. Antonellina Miorelli en Emiliano Casalli dansen de tango Carnaval de mi barrio. Heel mooi close en soepel gedanst, complimenti! Nog niet eerder had ik van deze dansers gehoord, maar het zijn niet de minsten. Deze Italianen zijn Europees kampioen tango de pista 2021 en finalisten van de Mundial de Tango 2022. De muziek die klinkt is van het orkest van Edgardo Donato, de stem is van Lita Corales.

Nummer 

La melodia del corazón

De liefde die bloeide, voerde mijn ziel de geur van een romantische boomgaard.

Dit lied, de tango La melodia del Corazón, stroomt over van liefde. Voor de verandering nu eens geen liefdesverdriet, maar liefde in de volle zon, levenslust, romantische boomgaarden en goddelijke vrede. In het begin van het eerste couplet is de tekstdichter nog op zoek, maar in de rest van het lied heeft hij de liefde van zijn leven gevonden, de engelachtige gelaatstrekken van zijn geliefde beheersen vanaf dat moment zijn leven. Zijn hart springt op, juigt en zingt een triomfantelijke melodie: de melodie van zijn hart.

De muziek van deze La melodia del corazón is een up-tempo bewerking van Chopin’s Étude Op. 10, nr. 3, vaak aangeduid met Tristesse (Verdriet) of L’Adieu (Het afscheid). Chopin geloofde zelf dat dit de mooiste melodie was die hij ooit geschreven had. Hoewel deze etude soms wordt aangeduid met de namen “Tristesse” (Verdriet) of “Afscheid (L’Adieu)”, was dit niet de naam gegeven door Chopin, maar eerder door zijn critici. De gedenkwaardige eenvoud van het thema heeft ertoe geleid dat het op grote schaal in verschillende media wordt gebruikt. Het werd beroemd door tal van populaire arrangementen, waaronder dus deze romantische tango-versie. Bron: https://en.wikipedia.org/wiki/%C3%89tude_Op.10,_No._3(Chopin)

Volledige vertaling
Nummer 

La tapera

Zij gaf hem, onschuldig en met grote vreugde, de gouden sleutel van haar hart.

Op de tangovloer is La tapera een lekkere, swingende wals met een pompende beat. Je zou daarom denken dat de tekst van dit nummer ook swingt, al dan niet met drama. De tekst valt evenwel op door zijn gewoonheid. De liedinhoud speelt zich af in een landelijke setting. “La tapera” betekent “hutje”, maar dan van het bouwvallige, krakkemikkige soort. Dat hutje staat ergens op een berghelling en daarin leeft een mooi meisje, met dromerige ogen en volle lippen. Op een dag komt daar een onbehouwen vreemdeling langs op een muilezel. Deze gaucho valt op zijn knieën en vraagt haar ten huwelijk. Zij, onder de indruk van zijn vleierij, zegt ja: ze geeft hem de gouden sleutel van haar hart. Het is een verhaaltje van niks, maar wel met een sterke implicatie van liefdesverdriet. Immers, er kwam een stugge, boerse gaucho langs en geen prins. Arm meisje!

Dit nummer kun je in de salon regelmatig horen. Toch is op internet er bar weinig informatie over te vinden. Deze wals is gecomponeerd door Osvaldo Donato, pianist en broer van de beroemde orkestleider Edgardo Donato. Osvaldo speelde eerst in het orkest van zijn broer, totdat het orkest instortte vanwege een liefdescrisis van de drie zangers. Daarna begon Osvaldo voor zichzelf. Andere, door Osvaldo gecomponeerde nummers zijn de milonga’s Sacale punta en Repique del corazon. Zijn bekendste stuk is echter de tango El Huracan, die in meer dan dertig verschillende arrangementen en versies te beluisteren valt. De schepper van de tékst van La Tapera is evenwel onbekend. Misschien een bestaand volksliedje? De wals komt niet voor op de website van Todotango, toch de meest gezaghebbende bron wat tango betreft. Todotango kent wel een nummer van die naam, maar dat is een milónga.

Volledige vertaling
Nummer 

La Tapera – Silas Adriazola & Valeria Dabruzzo

Milonga callejera, zaterdag 8 juni 2019 in het Centro Cultural Gabriela Mistral GAM, Santiago, Chili, dé buitensalon van Santiago de Chile. Santiago is 1400 kilometer verwijderd van Buenos Aires, maar de ambiance is toch heel tango, heel Zuid-Amerikaans. De sfeer is relaxt, het is avond. Silas Adriazola en Valeria Dabruzzo dansen de tangowals La tapera. Silas en Valeria zijn dansleraren in Santiago en hebben een eigen Facebook-pagina. De muziek die speelt is van het orkest van Edgardo Donato, de stem is van Felix Gutiérrez.

Nummer 

Sinsabor

De realiteit van je wreedheid onder ogen ziend, vervloekte ik het licht in je ogen dat me verblindde.

Het leed dat liefde heet, daarover gaat de tekst van dit lied. Zo vrolijk als de muziek van Donato is, zo bitter is de tekst die voelt als één grote jammerklacht. Spijt als haren op zijn hoofd, dat heeft de tekstdichter van de liefde waar hij om smeekte. De geliefde toonde zich koud en gevoelloos, was streng en bracht slechts kwaad. Het enige wat de tekstdichter zoekt is rust, hij voelt nog steeds de last van de loodzware ketens die hem omgordden toe hij om de liefde smeekte. Met dit lied probeert de dichter zijn weerzin, zijn afkeer (sinsabor) te laten zakken. Weerzin waartegen? Niet tegen de geliefde, maar tegen de eigen gevoelens, zo stel ik me voor.

Volledige vertaling
Nummer 

Shastro & Maria “Sinsabor”

Venetië, juli 2010. Shastro Rodella en Maria Matarese interpreteren de tango Sinsabor van Donato. Prachtige interpretatie, heel minimaal gedanst, maar speels en muzikaal. Over Shastro en Maria kan ik op internet niet veel informatie vinden, niet eens waar ze vandaan komen. Italië? Wel lees ik dat hun dansstijl, minimaal en milonguero, erg gewaardeerd wordt. Het orkest dat speelt is van Edgardo Donato, de zangers zijn Horacio Lagos en Lita Morales.

Nummer 

Mi serenata

Ik kwam naar je poort, een ster knipoogde en die dag smeedde ik mijn eerste illusie.

In dit liefdeslied figureert een anjer. Een rode anjer staat symbool voor liefde en genegenheid en daarover handelt precies dit lied: liefde en genegenheid. In de tekst staat een jongen voor een huis. Achter het hek staat een meisje. De jongen valt voor het meisje en schrijft voor haar deze serenade. Zoals de tango betaamt, loopt het slecht af. In het laatste couplet (dat in de versie van Donato niet gezongen wordt) komt de jongen weerom aan de poort om voor zijn meisje te zingen. Tot zijn grote verdriet ontdekt hij dat ze is verdwenen.

Dit zo onschuldig ogend lied heeft een dubbele bodem. De componist van dit nummer is orkestleider Edgardo Donato. In het orkest van Donato zongen Horacia Lagos en zijn vrouw Lita Morales. Eind 1939 kwam daar een derde zanger bij, Romeo Gavioli. Deze Romeo (what’s in a name?) kreeg een verhouding met Lita. De twee lovers zingen hier een liefdeslied dat zomaar op hun eigen romance zou kunnen slaan. De driehoeksverhouding tussen Horacio, Lita en Romeo werd in de loop van de tijd dusdanig ingewikkeld (er kwam een baby) dat het orkest van Donato in 1942 helemaal ontplofte: Donato trok het zelf niet meer. Een reconstructie van de gebeurtenissen aan de hand van de liedteksten (!) valt na te lezen op deze webpagina.

Volledige vertaling
Nummer