Het tangolied in muziek, tekst en dans
December 2016, Salón Cultural José Bolaños Azcué, Café Galería Amparo, Puebla, México. Met een prachtig larmoyante viool en dito stem speelt het trio La Contra Tango de tango Gitana Rusa van Sanchez Gorio en Horacio Sanguinetti (1942). De bezetting is: Maga Shukar (stem), Marcelino Peralta Ramos (gitaar), Alberto Lamberti (viool).
December 2017, we zijn in bar “La Poesía” in de wijk San Telmo van Buenos Aires. Het Fulanos de Tal-trio (Het “Zus en Zo”-trio) speelt er de tango Secreto van Enrique Santos Discépolo. Cool decor, mooi gespeeld en een prachtige zangstem. De bezetting is Leandro Medera: zang, Alejo de los Reyes en Leonardo Trejo: gitaar. Op Spotify heeft het trio drie albums, waaronder eentje genaamd “Secreto” (uit 2017).
Deze opname komt uit een Braziliaans TV-programma genaamd Mateadas. De drie muzikanten spelen Merceditas, een chamamé over een onbeantwoorde liefde. Werkelijk prachtig gespeeld en gezongen, zeer muzikaal en met veel gevoel. De tekst is niet hertaald naar het Portugees, maar is gewoon in het Spaans. De muzikanten zijn Daniel Torres (gitaar en zang), Jefferson Napinha (gitaar) en Renato Borghetti (knoppenaccordeon).
Las Bordonas zijn een gitaartrio dat veel traditionele muziek uitvoert. In deze video uit 2007 presenteren zij in dinercafé Velma in Buenos Aires hun nieuwe CD Manifiesto. Het nummer dat ze spelen, Morena pilar, is een milonga negra, een Afrikaanse versie van de milonga met veel trommels. De percussie is van de broers Chars y Marco Torrado. Chars is de vaste percussionist van het trio, voor deze gelegenheid is zijn jongere broertje blijkbaar ook opgetrommeld.
Maart 2017, een laatste opnamesessie ter afronding van een album van het trio Lacruz/Heler/Nikitoff. Er was nog wat tijd over in de studio en Fernando Taverna, de projecttechnicus, zei: “Waarom nemen ze nog niet wat op?” Het resultaat was deze prachtige, spontane muziek, het liefdesverdrietlied La noche que te fuiste, met een glansrol voor Noelia Moncada. Zij is een Argentijns zangeres, geboren in Rosario en winnares van diverse prijzen. Op Spotify heeft ze vijf albums en één single. Ze woont en werkt deels vanuit München. Het LHN-trio (Adrian Lacruz, Mariano Heler en Leandro Nikitoff) valt met het instrumentale album “Aguafuertes Tangueras” te beluisteren op Soundcloud.
Fris filmpje: drie heren in een zonovergoten campo argentino, een tango vertolkend. Het gaat om de tangowals Flor de lino (Vlasbloem). De commentaren op Youtube zijn lovend: “Bravo, nieuwe gezichten, nieuwe musici en stemmen voor onze (nationale) muziek. Ga zo door!” Het lied handelt over een teerbeminde die vergeleken worden met de lichtblauwe bloem van de vlasplant. Of het groen in de achtergrond ook vlas is, durf ik te betwijfelen. De muzikanten zijn Juan Mauro, Ushi Cerviño en Mono Torres. Het filmpje is uit december 2020, dus een corono-video.
Live opgenomen vanuit Puerto Iguazú, Argentinië (bekend van de watervallen), toont deze video een weergave van de vaderlandslievende milonga No hay tierra como la mía. Martín López Leiton zingt. De begeleiding is van het trio Galván-Gomez-Mirol: Martín Mirol op bandoneón, Gonzalo Galván en Juan Gomez op gitaar. De opname is een beetje knullig, hetgeen versterkt wordt door het zwartwitfilm-sausje. Wat ik leuk vind, is de bravoure van de opname, de brutaliteit waarmee het lied gezongen wordt. Die bravoure past goed bij de tekst van het lied: trots te zijn op je eigen land.
Isaac en Nora zijn een getalenteerde broer en zus uit Quimper, Frankrijk. Oorspronkelijk zijn ze afkomstig uit Seoul, Zuid-Korea. Isaac (13 jaar) speelt trompet en drums. Nora (9 jaar) zingt veelal in het Spaans (met naar het schijnt een grappig accent). Ze bespeelt ook de accordeon, de ukelele en de electrische gitaar. Hun vader Nicolas begeleidt hen op gitaar, moeder Catherine filmt. Op Youtube hebben ze een kanaal dat veel bezoekers trekt, net als hun Facebook-pagina. Ze hebben al een eerste album uitgebracht: “Jazz (& Love) Studies“. Hun repertoire is voornamelijk gebaseerd op jazzstandards, maar ze spelen ook andere soorten muziek. Hier spelen ze de tango Que nadie sepa mi sufrir, met een uitstapje naar de Franse versie La foule.
Oktober 2017. We zijn in de radiostudio van omroep La 2×4, bij het ochtendprogramma El Arranque (“De start”) van presentator Luis Tarantino. Het trio Las Bordonas speelt het romantische Esta noche de luna. Mooi gespeeld en vooral legato gezongen. Knap. Het gitaartrio bestaat uit Nacho Cedrún (stem en gitaar), Javier Amoretti (met pet, gitaar en muzikale leiding) , Martín Creixell (gitaar en guitarrón) en Chars Torrado (percussie). El Arranque is elke maandag tot en met vrijdag te beluisteren van 13 tot 16 uur Nederlandse tijd (het tijdsverschil met Buenos Aires is vier uur). Webstream: https://www.buenosaires.gob.ar/la2x4.
Van het gevoelige, sentimentele El último café zijn op internet vele uitvoeringen te vinden: meerstemmige a capella koorversies, soloversies op gitaar, op bandoneon of een bijzondere pianoversie door de componist van het nummer zelf, Héctor Stamponi. Deze prachtige versie is de favoriet van DJ Mariposita. Bien debute is een trio uit de Argentijnse plaats Córdoba. De formatie was vooral tussen 2014 en 2018 productief, zo lijkt het. Maria José Rojas, eveneens uit Córdoba, is als zangeres behoorlijk actief in de lokale tango-scene, suggereert tenminste haar Facebook-profiel.
Ik weet dat, om te kunnen vergeten, er geen ander lot is dan de hekken te openen en naar de open velden te galopperen.
Campo afuera is een milonga, een tangolied in een uptempo ritme in tweekwartsmaat (in tegenstelling tot de vierkwartsmaat van de tango). Preciezer, dit is een milonga campera, een milonga van het platteland. Het ritme daarvan is iets monotoner dan dat van de latere milonga ciudadana, de milonga van de stad. Net als bijna alle tangoliederen gaat de inhoud van dit lied over liefdesverdriet. Maar is dit geval is de setting, heel passend, die van het platteland: de tekst gaat over velden, oogsten, hekken en galopperen. De liefde is voorbij en om te vergeten vertrekt de tekstzanger naar ‘de open velden‘, naar de campo afuera.
Volledige vertalingDe gitaristen van Las Bordonas spelen La Mulateada, met een hoofdrol voor Alberto Podestá als zanger. Slim gedaan van dit gitaartrio. Meestal treden ze met zijn drieën op, maar het optreden van de hier 88-jarige Podestá zorgt natuurlijk voor extra publiciteit. Alberto Podestá (1924-2015) is één van de beroemste tangozangers uit de gouden eeuw van de tango (1935-1955). Hij heeft bij vele bekende orkesten heeft gezongen, onder andere bij die van Caló, Di Sarli, Laurenz en Francini-Pontier. Op zijn oude dag is het fenomeen Podestá weer gaan optreden, zie Youtube. Zijn stem is niet altijd meer wat het geweest is, maar dít optreden van hem is sterk en krachtig.
Locatie: de studio’s van radiostation La 2×4 BA, Buenos Aires. Hier geeft het Fulanos de Tal trio haar uitvoering van El viejo vals. Prachtige, welluidende stem heeft de zanger Leandro Medera, je zou bijna vergeten dat één van de gitaristen, zijn gezicht precies achter de rechter microfoon, ook meezingt in de duetten. En zegt die man aan het eind nu “mooi”, of is dat mijn verbeelding?