Maquillaje

Leugens… je hebt je hart verhuld! Genadeloze leugens… Wat een schanddaad der liefde.

De tango Maquillaje, in gewoon Nederlands: “Make-up”, klinkt als een moderne liefdesaanklacht, maar stamt evenwel uit 1938. Het thema zal vast liefdesverdriet zijn, maar de manier waarop dat geuit wordt is behoorlijk heftig. De tekst, en de muziek trouwens ook, klinkt als een aanval, als een klacht. De geliefde heeft zich verscholen achter make-up. Haar hart, haar hele wezen blijkt leugenachtig geweest te zijn, haar gezicht een masker. Alles is een leugen geweest en de tekstdichter hoopt dat zij, de geliefde, het nog voor haar dood een keer gaat beseffen.

Componist Virgílio Expósito zegt over dit lied: “Mijn broer en ik begonnen met componeren toen ik elf jaar oud was en Homero zeventien. In eerste instantie maakten we liedjes die de bestaande vormen volgden. Toen beseften we dat we daarmee allemaal voorspelbare liedjes kregen. Daar probeerden we toen aan te ontsnappen. Maquillaje ontstond toen ik veertien jaar oud was. Het was 1938. Wat mijn broer op twintigjarige leeftijd in dat lied zei, is verschrikkelijk. Het is gebaseerd op een regel van de Spaanse dichter en toneelschrijver Leonardo de Argensola (1559-1613), die zei: ‘Omdat dit blauw dat we allemaal zien, noch de lucht is, noch blauw. Wat een grote schande dat zulke schoonheid niet waar is!” Bron: https://www.youtube.com/watch?v=8hQVmQ-n4wE

Volledige vertaling
Nummer 

Yuyo verde

Een straatlantaarn… een poort… —net als in een tango— en samen hand in hand verloren onder een zomerse hemel die niet meer is…

Yuyo een woord uit het Quechua, een Zuid-Amerikaanse inheemse taal, onder andere ooit gesproken door de Inca’s. De term wordt gebruikt om wilde planten of onkruid aan te duiden. Yuyo verde betekent dus “Groen onkruid”. De tekst van deze tango is een impressionistische schets van een verloren liefde. Het groene onkruid uit de titel komt in de tekst terug als het onkruid op de plek “waar de steeg ophield”. De tekst schetst een een poort, een straatlantaarn, een zomerse hemel die geweest is, voorbij. Twee jonge mensen lopen verloren hand in hand onder die zomerse hemel. Er zijn afscheidstranen. Er is verdriet en een geliefde die zich bevindt in “het land van waaruit geen terugkeer mogelijk is, zelfs niet met het groene kruid van de vergeving”. Kortom: weemoedig en nostalgisch liefdesverdriet, gevoelig verwoord.

De muziek van de tango Yuyo verde is van Domingo Federico, de tekst van Homero Expósito. De laatste was een van de grote dichters van de tango. Zijn broer Virgilio, die veel succesnummers met hem componeerde, herinnerde zich waaruit de muzikale ader ontsproot: “We studeerden samen, Homero voor het Colegio Nacional, ik voor mijn huiswerk op de lagere school. Dan praatten we over muziek, we kenden alle liedjes, muziek zat ons in het bloed. Het kwam natuurlijk ook door onze familie. Mijn ooms en tantes waren tangoviolisten en er kwam dus altijd wel een muzikant op bezoek bij mijn Italiaanse oma. Het waren allemaal tanos (Lunfardo voor Italianen), dus daar kwam het vandaan. De rest kwam van onze vader die, zoals alle anarchisten, een heer was die alles volgde wat er in de cultuur gebeurde.” Alle teksten van zijn dichtende broer lijken gekleurd door een diepe emotie, door steken van pijn: “Homero was een knap dichter, hoewel er in zijn teksten altijd iets fataals zit, iets wat hem nooit gegeven is. In het gokspel van het leven is er één gebeurtenis die nooit genoemd wordt, die hem nooit gegeven is. Toen hij erg jong was, was er een vriendin die hem niet wilde. Hij was toen erg verliefd en het is mogelijk dat zijn werk gedurende zoveel jaren over dat ene probleem ging.” Bron: http://tangosalbardo.blogspot.com/2017/05/yuyo-verde.html

Volledige vertaling
Nummer 

Chau, no vas más

Maar leef altijd… Leef intens. Want weet je wat het is om te leven?

Tot ziens, het gaat niet meer, zo luidt de titel van dit droevig-optimistisch liefdesverdrietlied: de liefde is op, over. De moraal van deze tekst is dat het leven ondanks alle ellende dóórgaat: kijk niet om, maar vooruit. De boodschap is het leven tegemoet te treden met enthousiasme en gretigheid, met de wil om van het nieuwe leven te genieten, in het volle besef van de mogelijkheid opnieuw fouten te maken, weer opnieuw op te krabbelen, enzovoort. Met andere woorden: leef vooruit! De optimistisch moraal past bij de tijd waarin dit lied gecomponeerd is (1973): de tijd van de flower power, van de beatniks. Al is het de vraag òf en hoe Argentinië een flower power meegemaakt heeft.

Volledige vertaling

Naranjo en flor

Zij was zachter dan water, dan het zachtste water.

Liefdesverdriet is een veelvoorkomend thema in de tango, zo ook in dit prachtige lied van de gebroeders Homero en Virgilio Expósito. De oranjebloesem uit de titel slaat op een vrouw, op haar schoonheid, op de liefde, op de jeugd. De liefde is alleen gevlogen, de tekstzanger blijft gebroken achter. Hij ademt nog wel, maar leeft niet meer. Het verleden houdt hem gevangen, de teleurstelling van het liefde heeft hem verschrikt achtergelaten, als een bang vogeltje in een donkere kooi: como un pajaro sin luz.

Volledige vertaling
Nummer